De waarheid laat zich niet met woorden beschrijven, om maar eens met een open deur te beginnen. Voor je het weet hecht je te veel belang aan beschrijvingen van “hoe het zit” en is er een nieuwe theologie geboren. ECIW stelt dat dit niet de bedoeling is en dat het handiger is om ons uit te strekken naar een universele ervaring. Het gaat in mijn beleving echter te ver om iedere uiteenzetting over ECIW, ECVL en aanverwante boeken te classificeren als onnodig of zelfs als “een ego-dingetje”.

Jezus adviseerde Helen en Bill met klem om de Cursus te bestuderen. Hij zegt dat de Cursus zelf “georganiseerd, goed gestructureerd en zorgvuldig gepland” is (T-12.II.10:1). Hij zei eens tegen hen: “Wees heel voorzichtig bij het interpreteren hiervan.” Hij drong er zelfs bij hen op aan om “zeer zorgvuldig te herlezen”. Dit is gewoon een natuurlijk onderdeel van het serieus nemen van Jezus als onze leraar. Als je een gids volgt op een onbekende berg, luister je aandachtig naar zijn instructies, zorg je ervoor dat je deze begrijpt, en volg je ze op. Jezus heeft ons, kortom, niet voor niks uitgebreid en met veel woorden toegesproken in bijvoorbeeld ECIW en ECVL.

Niet zelden klinkt als reactie op schrijfsels over de betekenis en interpretatie van deze boeken het verwijt dat dit allemaal uit de koker van het ego zou komen. Natuurlijk zijn we allemaal feilbare interpretatoren en is het dus altijd een werk in uitvoering om de juiste interpretatie te krijgen, maar er is Jezus toch veel aan gelegen dat wij de Cursus interpreteren zoals hij het bedoeld heeft. Hij beschouwde de Cursus duidelijk als “niet voor meer dan één uitleg vatbaar” (commentaar aan Helen). Hij spoort ons aan om de Cursus niet “overhaast of verkeerd” te lezen (M-29.7:3). Samen zoeken naar de betekenis van Jezus’ woorden komt, zelfs als er verschillen van mening bestaan, niet per definitie uit de koker van het ego.  Jezus zelf sprak ook over verschillen tussen zijn leringen en de leringen van Freud, Edgar Cayce, en het Nieuwe Testament (Zie Complete & Annotated edition). Hij deed dit echter altijd op een respectvolle manier, waarbij hij zorgvuldig was en ook punten van overeenstemming bevestigde. Waarom zouden we, in plaats van de ander te beschuldigen van ego-activiteiten, niet samen op zoek gaan naar wat de Cursus werkelijk zegt? Zie Txt-14.X.9:6) “Maar wanneer er twee of meer zich verbinden in hun zoektocht naar de waarheid, kan het ego zijn gebrek aan inhoud niet langer verdedigen”. Jezus ziet dus duidelijk het belang van boeken, zorgvuldig lezen en samen zoeken naar de juiste betekenis van zijn woorden.

Waar komt dan de aversie van sommigen vandaan waar het de studie en gedachtewisseling betreft over de betekenis van ECIW en andere teksten? In het begin noemde ik al dat woorden de waarheid niet kunnen duiden en dat een belangrijk doel van onze studie een universele ervaring van liefde is. Dat wil echter niet zeggen dat woorden niet behulpzaam kunnen zijn. Zo kunnen ze helpen om vastgeroeste denkpatronen te doorbreken, denk aan de werkboeklessen. Laatst zei iemand dat filosofische boeken slechts leiden tot denkwerk en niet tot beleving of ervaring, waar het uiteindelijk om gaat. Maar is dit inherent aan filosofische boeken of aan de manier waarop wij met deze boeken omgaan? Ook over de metafysica van ECIW kunnen immers verhitte verstandelijke discussies ontstaan. Omgekeerd kan het kennis nemen van een filosofische visie die ons stellige geloof in het materialisme aan het wankelen brengt, de deur openen voor een gezonde hersenspoeling waardoor ruimte ontstaat voor nieuwe inzichten en ervaringen.

Soms gooien ECIW-studenten de handdoek in de ring omdat ze het boek onnodig dik vinden. Er zijn toch boeken die het zoveel eenvoudiger uitleggen? Tenslotte gaat het toch om letterlijk eenvoudige zaken als “alles verschijnt in bewustzijn”, “alles is liefde”, “alles is één”, “ik ben” enzovoorts? Dergelijke uitspraken klinken zodra een gedachtewisseling over bijvoorbeeld ECIW plaatsvindt. Natuurlijk zijn deze niveau-I uitspraken waar en is het fijn als je dat zo ervaart en in vrede bent. Mij valt overigens wel op dat er hele boekenkasten vol geschreven zijn over deze “eenvoudige waarheden” en dat veel zoekers eindeloos bijeenkomsten blijven volgen waar deze waarheden verkondigd worden. Dus ook hier zijn kennelijk aardig wat woorden nodig om ons te herinneren aan dat wat geen woorden nodig heeft.

Misschien is het goed om dat in gedachten te houden als we de neiging hebben om een gedachtewisseling over ECIW en andere boeken met een niveau-I waarheid-uitspraak te willen beëindigen. Woorden beschrijven niet de waarheid, dat kan inderdaad niet, maar kunnen wel net als andere symbolen behulpzaam zijn. Ik las ooit ergens dat je een splinter met behulp van een andere splinter uit je huid kunt verwijderen. Zo kunnen woorden helpen om ons te openen voor bijzondere gedachten, de liefdevolle Gedachten die we denken met God.