In al de jaren dat ik blogde over Een Cursus in Wonderen voelde het goed voor mij om mijn rol te omschrijven als “coach” in plaats van “leraar”. Dit kwam voort uit een verlangen om vooral naast mijn broeders en zusters te willen staan omdat ik zag dat het voor mij ongezond zou zijn om mezelf leraar te gaan noemen. Met deze houding was ik strenger voor mijzelf dan ECIW vroeg. Jezus was in ECIW namelijk niet zo bang voor de tijdelijke rol van leraren.

Nu, achteraf, zie ik dat mijn aarzeling bij het etiket van leraar een soort voorbode was van wat Jezus te zeggen heeft in ECVL. Een hoofdthema in ECVL is de rol van onderwijs, studie en leren in de weg die Jezus met ons wil gaan. In ECVL geeft Jezus aan dat er niks mis was met de leraar-leerling situatie maar dat het nu wel tijd wordt om onze studie af te ronden. Het is niet de bedoeling om eeuwige student te blijven. Als je vordert in ECVL zul je merken dat Jezus zich ook steeds meer terugtrekt als leraar. Hij legt uit dat hij ons geen nieuwe informatie wil aanreiken die we moeten opslaan in ons hoofd. Nee, hij wil ons laten ervaren hoe het is om vanuit Christus-bewustzijn te leven. Het blijkt heel wat anders om iets te menen te weten over eenheid dan om echt vanuit eenheid te leven in je relaties met Jezus, anderen en de wereld om ons heen.

In de jaren dat ik nu lees in ECVL merkte ik het volgende. Eerst resoneerde de tekst wel ergens maar ervoer ik deze toch vaak als ingewikkeld, van de hak op de tak en wat onsamenhangend. De beeldspraak die Jezus hanteerde sprak me lang niet altijd aan. Ergens voelde ik wel aan dat er iets van binnen aan het gebeuren was maar het lukte maar niet om als het ware een soort mentaal overzicht van het boek te krijgen. Over ECIW zijn talloze boeken geschreven met toelichting en uitleg. Er zijn zelfs filmpjes gemaakt over de metafysica van ECIW. Ik kon echter ECVL niet samenvatten, ondanks verwoede pogingen daartoe.

Toch trad er door ECVL zoiets op als transformatie. Een soort verschuiving van perspectief waarbij de rol van “het begrijpen” kleiner werd. Jezus omschrijft deze transformatie als de heel-wording van hoofd en hart. De eindtoestand duidt hij aan met “heelheid-van-hart”. Bij het herlezen van ECVL vanuit deze heelheid-van-hart groeit de diepe bewondering voor dit boek. Dan blijkt namelijk dat Jezus iets voor elkaar krijgt wat haast onmogelijk lijkt. Het lukt hem om te beschrijven wat er bij ons vanbinnen gebeurt als we ECVL volgen. Dit heeft als gevolg dat ECVL steeds dieper binnenkomt en herkend wordt als een erg treffende omschrijving van dit innerlijke proces naarmate we onszelf minder blokkeren om vanuit ons Zelf, vanuit die heelheid-van-hart, te gaan leven.

Wat eerst door mij gezien werd als toch wat lastig leesbaar en niet zo samenhangende taal blijkt een erg precieze beschrijving van die bijna niet te beschrijven innerlijke weg. De herkenning die dit oproept maakt me blij. Het zal duidelijk zijn dat ik deze woorden niet opschrijf als leraar. Zelfs het woord “coach” dekt niet helemaal de lading. Nee, ik schrijf deze blog om je te bemoedigen als je begint met ECVL. Als je een ECIW-student bent dan ken je het fenomeen dat ook ECIW bij elke herlezing dieper binnenkomt. Mogelijk is het enige verschil dat bij ECIW ons verstand vrij snel erkent dat het boek geniaal is maar dat we het niet direct begrijpen. Datzelfde verstand zal de neiging kunnen hebben om te oordelen dat ECVL anders overkomt qua structuur dan ECIW. Ik ben enorm blij dat ik mijn verstandelijk oordeel over ECVL geparkeerd heb en dat ik ben doorgegaan met lezen. Het paradoxale is namelijk dat je de genialiteit van ECVL pas ervaart als je voorbij dit verstandelijke oordeel kunt gaan.

In ECVL geeft Jezus aan dat sommigen ervoor zullen kiezen om verder te leren op de bekende wijze. Hij respecteert die keuze en geeft zelfs aan dat het een valkuil is om jezelf speciaal te gaan vinden als je wel je aandacht gaat geven aan deze weg van het hart. Arrogantie en een gevoel van speciaalheid komen uit de koker van het ego en als je hier geloof aan hecht dan zie je nog niet de eenheid die bestaat in het Christus-bewustzijn tussen alle broeders en zusters. Toch wilde ik mijn ervaring met- en enthousiasme voor ECVL hier met jullie delen. Ook ter bemoediging als je net bent begonnen met dit boek. Ik voel me met jullie allemaal verbonden.

In Een Cursus van Liefde (ECVL) vertelt Jezus ons dat het niet mogelijk is en gelukkig ook niet nodig is dat wij in ons eentje onze ware aard kunnen realiseren. Juist onze neiging om op onszelf te willen staan is de oorzaak van ons gevoel van eenzaamheid dat gepaard gaat met heimwee naar ons thuis. We hebben de illusie gecreëerd dat we een losstaand zelfje zijn dat flink zijn best moet doen om de weg terug naar huis te vinden. Dit is de overtuiging die we moeten ont-leren om weer besef te krijgen van die wonderlijke verbondenheid met alles en iedereen om ons heen.

De herinnering aan onze onderlinge verbondenheid leeft bij veel broeders en zusters en vormt mogelijk de reden dat we ons zo aangetrokken voelen tot de non-duale visie. Iets in ons resoneert als we horen dat alleen de eenheid werkelijk is en dat grenzen alleen bestaan in onze verbeelding. Als we ons openstellen voor de woorden van verlichte broeders en zusters dan raken deze woorden ons en willen we nog sterker deze verlichte staat bereiken, zelfs als dezelfde leraren ons proberen duidelijk te maken dat het juist dit zelfgerichte verlangen is dat onze illusie van afgescheidenheid in stand houdt. Het is heerlijk dat deze verlichte broeders en zusters bakens van licht vormen waarin we iets van het goddelijke vonkje dat in onszelf gloeit herkennen. Maar hoe nu verder? Is er nu niets wat we kunnen doen om van ons eigen vonkje een helder licht te maken?

Het is vloeken binnen de non-duale visie om te spreken over iets doen en over stadia van verlichting. Toch is het duidelijk dat het slechts verstandelijk begrijpen van de onderlinge verbondenheid van alles en iedereen niet voldoende is om te komen tot een innerlijke revolutie die leidt tot een liefdevolle houding richting elkaar en richting de wereld die we met ons allen bewonen. We hoeven maar naar het journaal te kijken om te zien dat het nog te vaak “ieder voor zich” is. We zien daar een demonstratie van de ego-krachten die leven in ons binnenste.

Deze situatie vormt als het ware het beginpunt van ECVL. Jezus merkt op dat ons bekende kleine zelfje te veel zijn oren laat hangen naar het ego. Dit ego leert ons dat we afgescheiden zijn, dat we wonen in een kwetsbaar lichaam en dat onze angst voor de boze buitenwereld gerechtvaardigd is. We zijn gaan denken in tegenstellingen en geloven in de dualiteit. We willen geen ziekte maar gezondheid, geen armoede maar rijkdom, geen oorlog maar vrede geen dood maar leven. We projecteren ons innerlijk geloof in afscheiding naar buiten: ik versus God en ik versus de wereld.

In Een Cursus in Wonderen (ECIW), de voorloper van ECVL, bood Jezus ons een uniek inzicht in de gevolgen van het luisteren naar de stem van het ego. Hij wees ons in dit boek op het bestaan van een andere Stem, de Stem van de Heilige Geest. Waar het ego de stem was van zonde, schuld en angst sprak de Heilige Geest van zondeloosheid, schuldeloosheid en vergeving. Door naar deze zachte Stem te luisteren verloor het ego aan kracht en voelden we de kracht van liefde in ons werken.

In ECVL spoort Jezus ons aan om onze laatste aarzeling om ons over te geven aan deze liefdeskracht te laten varen. Hij ziet dat we aangekomen zijn bij een brug die we mogen oversteken om werkelijk thuis te komen en onze ware identiteit te herinneren. Maar hij ziet ook ons gepieker, onze neiging om te blijven hangen in verstandelijk begrip en in de rol van eeuwige student. Hij geeft aan dat er niks mis is met onze “studententijd” maar dat we geroepen zijn tot meer dan dit.  

De diepere waarheid van onze identiteit kan niet begrepen worden door ons conceptuele denken. Toch bestaat er diep in ons hart een “weten” dat dieper gaat en directer is dan wat ons dagelijkse denken ons te bieden heeft. Ons denken kan niet zo veel met het mysterie van de schepping en van de heilige relatie. We kunnen hier van alles over lezen maar als we eerlijk zijn dienen we toe te geven dat we het niet kunnen begrijpen. Jezus neemt ons in ECVL aan de hand en nodig ons uit om ons denken onder curatele van ons hart te stellen. Stapje voor stapje geeft hij aandacht aan onze bezwaren en angsten en nodigt hij ons uit om ons open te stellen voor een werkelijke, heilige relatie met hem, met elkaar en met de wereld.

ECVL bestaat uit drie delen: Een Cursus van Liefde, De Verhandelingen en De Dialogen. Naarmate we vorderen in het boek kunnen we ervaren dat Jezus ons de hand reikt en ons uitnodigt de brug over te steken. Die brug blijkt te bestaan uit het Christus-bewustzijn dat we delen met hem en met al onze broeders. Zorgvuldig zorgt hij ervoor dat dit niet blijft bij een nieuw concept maar dat het voor ons een geleefde ervaring kan worden. We ervaren in ECVL steeds meer en dieper hoe het is om vanuit dit Christus-bewustzijn te leven. Hoe het is om de kracht van liefde in ons leven tot expressie te brengen. Dit is het wonder waartoe hij ons uitnodigt. Wederom vraagt hij van ons hetzelfde als in ECIW: slechts een klein beetje bereidwilligheid. Onze keuze voor liefde.

Velen, waaronder ikzelf, zien het Engelstalige “A Course of Love” (Een Cursus van Liefde) als het vervolg van Een Cursus in Wonderen (ECIW). Dit betekent niet dat ik mijn interesse voor ECIW verloren heb. Nee, mijn bewondering voor dit magnifieke boek blijft onverkort bestaan. Elke keer als ik erin lees ontdek ik weer diepere lagen. Een belangrijk doel van ECIW is, in mijn beleving, om ons onze ware identiteit als Zoon van God te doen herinneren. Jezus spreekt ons aan op het niveau waarop wij ons menen te bevinden, dat van een zoekend ikje dat verdwaald is in een duale wereld. Jezus nodigt ons in ECIW uit om niet langer naar de stem van het ego te luisteren. De stem die ons wil overtuigen van de echtheid van de afscheiding en van de sterfelijkheid van ons lichaam. Jezus nodigt ons uit om te luisteren naar de stem van de Heilige Geest die onze droom van afscheiding geneest en ons zo via vergeving weer de herinnering biedt aan onze ware identiteit.

In Een Cursus van Liefde (ECVL) merkt Jezus op dat we de neiging kunnen hebben om te blijven hangen in het leerproces. De macht van het ego is weliswaar aangetast maar nog niet definitief gebroken. We blijven hangen in de rol van leerling die met vallen en opstaan zijn weg baant door dit leven. Deze manier is echter niet die waartoe wij als Zonen van God bestemd zijn. Daar is ECIW natuurlijk ook duidelijk over. Hierin nodigt Jezus ons uit om onze speciale haat- en liefdesrelaties te laten transformeren tot heilige relaties. Maar wat is nu toch zo’n heilige relatie? Daar komt ons verstand eigenlijk niet goed uit. In eenheid kan er toch geen relatie zijn? Wie zou een relatie met wie/wat moeten hebben? Hetzelfde probleem ondervindt ons verstand met de schepping van God. Hoe kan er in eenheid sprake zijn van schepping waarbij je toch zou denken dat er onderscheid moet zijn tussen schepper en het geschapene?

Precies hier helpt Jezus ons in ECVL verder. Hij doet dit door met ons een dialoog aan te gaan. In de drie delen van ECVL legt Jezus op zijn bekende liefdevolle en geduldige manier uit wat het inhoudt om werkelijk in vereniging en relatie te zijn met onze broeders en zusters en met onze Vader. Omdat hij weet dat ons denken tekortschiet om dit te vatten, spreekt Jezus ons aan op het niveau van ons hart. Dit is ons diepste wezen, ons Zelf, dat totaal geen moeite heeft met ogenschijnlijke tegenstellingen zoals in het begrip heilige relatie. Hetzelfde geldt voor het mysterie van schepping. Hoe kan er sprake zijn van zoiets als individuatie zonder dat de eenheid doorbroken wordt? Jezus nodigt ons uit tot direct weten door ons denken als het ware onder curatele te stellen van ons hart. Hij nodigt ons uit tot “heelheid-van-hart”.

Ons verstand protesteert heftig tegen het mysterie van de heilige relatie en het mysterie van de schepping. ECVL werd rond de millenniumwisseling geschreven door Mari Perron die de woorden mocht ontvangen van Jezus. Vele ECIW-studenten herkenden direct de stem van Jezus in ECVL en verheugden zich in het geschenk dat ze mochten ontvangen. Sommigen, waaronder enkele ECIW-prominenten, hadden en hebben meer moeite met de nieuwe benaderingswijze waarbij het denken niet langer de hoofdrol speelt. Jezus spreekt hierover in ECVL en zijn reactie is vol begrip. Maar hij weet dat de tijd van discussiëren, argumenteren, overtuigen en evangeliseren voorbij is. Jezus nodigt ons uit om ons bereidwillig open te stellen voor de liefde van God, de liefde van ons Zelf. De tijd van gehoorzamen aan autoriteiten is voorbij ook al betreft het geleerde mannen van naam. Uiteindelijk stapt aan het einde van ECVL zelfs Jezus terug als leraar wanneer hij ons uitnodigt om, zelfs in deze wereld, te gaan leven vanuit ons Zelf, vanuit het Christus-bewustzijn dat we delen met de hele schepping.

Ik weet niet of jij, lieve broeder of zuster, lezer van dit bericht, eraan toe bent om via ECVL de directe dialoog met Jezus aan te gaan. Misschien is het beter om je op ECIW te blijven richten. Misschien is “nog niet” het juiste antwoord voor jou. Ik wil je dus niet overtuigen of overhalen om eraan te beginnen. Maar het vervult me wel met grote blijdschap je te mogen vertellen dat het Engelstalige “A Course of Love” nu in zijn geheel vertaald is en beschikbaar via de Nederlandse boekhandels als “Een Cursus van Liefde”. Let wel op als je het boek wilt aanschaffen dat je niet per abuis het roze boek getiteld “Een Cursus in Liefde” bestelt.  Dit roze boek bevat slechts het eerste van de drie delen van de complete editie.

In liefde met je verbonden,

Simon Schoonderwoerd

https://www.bol.com/nl/nl/p/een-cursus-van-liefde/9300000100791796/?bltgh=njjJOroOrJbI2sxesIpJUg.2_5.6.ProductImage

Onze ware identiteit is te wonderlijk voor woorden. Dit weerhoudt ons er niet van om te proberen deze identiteit toch met woorden te omschrijven. Ook Jezus kan in Een Cursus in Wonderen (ECIW), Een Cursus van Liefde (ECVL) en The Way of Mastery (WOM) niet anders dan te werken met woorden. Als wij zijn teksten lezen dan komen die woorden in eerste instantie binnen via ons hoofd, ons verstand. Wij hebben vragen en verwachten antwoorden. We hebben problemen en willen weten wat we ermee moeten doen. We willen, anders gezegd, leren hoe het zit en weten wat te doen. Deze aanpak is voor ons zo vanzelfsprekend dat we deze zonder bij stil te staan accepteren als juiste handelswijze. Deze aanpak is echter de manier van doen van de Zoon van God die is gaan geloven in de afscheiding. Het is de manier van de wereld, de manier uit de droom van afgescheidenheid. Dit geeft niks, we kunnen niet anders en Jezus weet dit. Ken Wapnick zei treffend dat Jezus ons aanspreekt op het niveau waarop wij ons bevinden.

Het gave van ECIW, en vooral van de werkboeklessen, is dat we langzaam maar zeker getransformeerd worden, zelfs zonder dat we het beseffen. Misschien komt dit doordat ons verstand telkens weer tegen zijn grens aanloopt. Of misschien komt het door de ervaringen die we krijgen door het doen van de werkboeklessen. Hoe het werkt weet ik niet, maar dát het werkt weet ik wel. Het is ook de ervaring van mijn medestudenten. Bij een eerste lezing van ECIW snap je er soms weinig van. Bij de tweede lezing denk je dat je het doorkrijgt. Oh nee, bij de derde lezing zie je het toch weer met nieuwe ogen. Enzovoorts. Als ik dit proces probeer te beschrijven dan zou ik zeggen dat zich een fijngevoeligheid ontwikkelt, een soort intuïtie. Hele stukken van het Tekstboek komen nu veel directer en moeitelozer binnen en je weet gewoon dat het klopt. Het is niet zozeer het “verhaaltje” dat klopt maar waar het naar verwijst.

Wat er vervolgens kan gebeuren is, ik doe mijn best om er woorden aan te geven, een soort innerlijke shift. Er treden momenten op waarbij je simpelweg weet dat je beperkte droomperspectief wordt overstegen. Met deze shift komen er momenten van direct weten, van directe kennis. ECIW geeft aan hoe je hier komt. Door oordelen achterwege te laten en door je projecties te laten oplossen door liefde, door de Heilige Geest. Dit is vergeving. Een Cursus van Liefde gaat daar nader op in en spreekt van het onderhouden van het Christus-bewustzijn. Dit gaat gepaard met een gevoel van tederheid en vereniging. ECIW spreekt van het besef van de Heilige Relatie.

In ECVL gaat Jezus de dialoog met ons aan waarbij er iets “van binnen” gaat gebeuren dat diepgaand is. Zolang we nog vanuit ons droomperspectief leven, lijken Jezus en Heilige Geest min of meer los van ons te staan en op te treden als intermediairs. Het is, wederom, Ken Wapnick die aangaf dat er natuurlijk geen echte grens bestaat tussen ons, God, Jezus en de Heilige Geest. Ik heb echter afgelopen jaren gezien dat er ECIW-studenten zijn die met deze woorden van Ken (“Jezus en HG zijn symbolen”) gingen schermen vanuit een droomperspectief. Dit resulteert in uitspraken die weliswaar soms woordelijk uit ECIW gehaald kunnen worden maar die, uitgesproken vanuit droomperspectief, niet behulpzaam zijn. Het “God weet niets van deze wereld” leidt, zonder gevoel voor onze diepe vereniging met God, tot gevoelens van wanhoop en eenzaamheid. Het “er zijn geen anderen” leidt onder deze condities tot naar binnen gekeerde apathie. Ik heb hier dikwijls over geschreven. Het vormde voor mij de reden om te wijzen op de uitleg van die andere grote ECIW-leraar, Robert Perry. Niet omdat deze gelijk zou hebben en Ken Wapnick ongelijk, maar om ons overactieve brein te behoeden voor het formuleren van een nieuw dogmatisch geloof dat geen recht doet aan het mysterie van ECIW.

In mijn beleving probeert Jezus in ECVL hetzelfde duidelijk te maken als Ken Wapnick. En, wederom in mijn beleving, doet Jezus dit op een dusdanig wijze en directe manier dat de kans op misverstanden minimaal is. De kern van deze aanpak is het direct aanspreken van ons hart zonder daarbij ons overactieve verstand te activeren. Dit maakt van ECVL een boek dat zich niet één, twee drie makkelijk laat begrijpen of samenvatten. Ook ECVL is een boek dat je moet beleven en dat tijd nodig heeft om zijn werk te doen, net zoals dat geldt voor ECIW.

Er zijn Amerikaanse ECIW prominenten die weinig begripvol spreken over ECVL. Het is voor mij lastig hierop te reageren. Ik kan me namelijk zonder moeite verplaatsen in hun argumenten. Het enige dat ik daar namelijk voor hoef te doen is mezelf terugtrekken in mijn hoofd zonder te luisteren naar mijn hart. Op dit verstandelijk, conceptuele niveau zou ik aan de hand van allerlei citaten een poging kunnen doen om aan te tonen dat er geen spanning bestaat tussen ECIW en ECVL. Hoe zou dat kunnen? Jezus spreekt zichzelf niet tegen. Vanuit mijn hart borrelt echter zachtheid omhoog voor ons oververhitte hoofd. Voor alles is een tijd en dit heb ik in mijn eigen leven zo duidelijk ervaren. Ik heb gezocht, getwijfeld en gediscussieerd. Het hoorde er gewoon bij en het zal nog wel eens gebeuren. Maar nu mag ik even genieten en rusten.