Link naar Bol.com

De auteur van dit boek was jarenlang op zoek naar de waarheid. De christelijke boodschap van liefde sprak hem erg aan, maar hij bleef worstelen met de letterlijke interpretatie van verschillende beelden uit de Bijbel.
Geloof en twijfel wisselden elkaar af. Eén ding bleef echter tijdens zijn zoektocht constant aanwezig: de grenzeloze verwondering over het bestaan zelf. Geleidelijk werd hem duidelijk dat het wonderlijke en niet te beschrijven besef ‘er te zijn’ de waarheid was waar hij zolang naar had gezocht. In de ontmoetingen met de Nederlandse advaita-leraren Jan van Rossum en Dick Sinnige zag hij in dat het niet gaat om conceptueel begrijpen of om spirituele ervaringen, maar dat alles wat zich voordoet verschijnt in Bewustzijn. In de Bijbel wordt dit Bewustzijn aangeduid als ‘God’, door Jezus geduid als de bron van liefde en eenheid.
Een christen op satsang geeft in dialoogvorm de ontmoeting weer tussen het christelijke gedachtegoed en de non-dualistische zienswijze van de advaita. Uit de gesprekken in dit boek blijkt dat God, onze naasten en wijzelf één en hetzelfde zijn

Recensies

Een serie gesprekken van twee christenen over geloven, de Bijbel en waarheid. Elk gesprek wordt afgesloten met Bijbelcitaten. Satsang is een oosterse term voor bijeenkomst. Aanvankelijk werkt deze term verwarrend, maar naar mate de gesprekken vorderen, wordt de boodschap van deze bijeenkomsten duidelijker. De schrijver, een kritische vrijzinnige zoeker naar God, probeert in deze dialoog de bijbelse boodschap te zien in het licht van de non-dualistische zienswijze van de Vedanta. De Vedanta is een oosterse filosofie, waarin de waarheid ongedeeld is (advaita): God en mens zijn een. Hij neemt daarmee afstand van de exclusieve christelijke waarheid, dat Jezus de enige Zoon is van God. Deze bundel gesprekken kan gebruikt worden als uitgangspunt voor een groepsgesprek voor vrijzinnige christenen, die open staan voor dialoog. Het boek bevat geen verklarende woordenlijst.

Marion van den Akker-Gerritsen

Uit: Inzicht

Simon Schoonderwoerd
Een christen op satsang – Gesprekken over God, geloof, waarheid en illusie
Uitgeverij Samsara, 2009, 151 blz.
ISBN: 978-90-77228-94-4
Dat het niet gemakkelijk is om de traditionele dogma’s van het christendom ter discussie te stellen in een dialoog met iemand die gelooft in de letterlijke waarheid van de Bijbel, behoeft waarschijnlijk geen betoog. Toch is het precies dat wat Simon Schoonderwoerd zichzelf ten doel heeft gesteld. ‘Een christen op satsang’ is de weerslag van zo’n dialoog, die begint als een soort twistgesprek, maar gaandeweg verandert in een daadwerkelijke gedachtewisseling, gebaseerd op openheid en een bereidheid tot luisteren. Dat is voornamelijk de verdienste van Schoonderwoerd zelf geweest. De toon van zijn gesprekspartner is aanvankelijk nogal defensief, soms zelf confronterend. Die valt in zijn beargumentering automatisch steeds terug op zijn uitgangspunt dat de Bijbel letterlijk de waarheid van God weergeeft, zelfs als zijn denkwijze doodloopt als er fundamentele vragen aan de orde komen.
Het knappe van Schoonderwoerd is dat hij weet te vermijden dat er een welles-nietesstrijd ontstaat. Hij legt kort en krachtig uit waar zo’n strijd in feite op gebaseerd zou zijn: “Zodra we beschrijvingen gaan geven van God of de waarheid, zijn we beperkingen aan het aanbrengen. We kaderen iets af wat in wezen niet te begrenzen is. Zodra je een grens trekt, creëer je grensconflicten met anderen.” Juist die traditionele begrenzing van God stelt hij telkens weer aan de kaak. Hij blijft benadrukken dat zijn enige doel is om helder te maken dat de boodschap van de Bijbel en Jezus ook anders, dat wil zeggen minder letterlijk, verstaan kan worden: “Het leven van Jezus en zijn onderricht vormen een prachtige verwijzing naar die ene waarheid, die ene werkelijkheid die God is.” Hij gebruikt daarvoor de zienswijze en metaforen van het non-dualisme. Zijn formuleringen maken duidelijk dat die voor hem geen geheimen (meer) bevatten. Zelf afkomstig uit het traditionele christelijke gedachtegoed is hem, na ontmoetingen met enkele advaita-leraren, helder geworden dat de Eenheid waarover in het non-dualisme gesproken wordt, heel goed vertaald kan worden in termen en zienswijzen die een belangrijke rol spelen in het traditionele christendom: “Alles komt voort uit dat peilloze niets. Het is dus van dezelfde orde, zeg maar van hetzelfde materiaal, als dat niets. Het feit dat het gemanifesteerd is wil niet zeggen dat het iets anders is of dat het afgescheiden is. God had geen ander materiaal voorhanden om de schepping te maken dan zichzelf.”
‘Een christen op satsang’ leest als een spannend boek waarin de auteur de gebruikelijke argumenten van het traditionele christendom met veel geduld in twijfel trekt. Hij doet dat aan de hand van thema’s als verantwoordelijkheid en vrije wil, goed en kwaad, eenheid en afgescheidenheid, tijd en tijdloosheid, lijden en zelfonderzoek. En passant maakt hij duidelijk dat advaita en christendom elkaar geenszins hoeven te bijten en dat de Bijbel ook in non-dualistisch opzicht veel interessante uitspraken bevat. Al met al een mooi boek van een auteur die niet schuwt om dogmatisch geloof ter discussie te stellen en onomstotelijke waarheid onder ogen te zien.

Han van den Boogaard

In ‘Geen beeld van God’ wordt de lezer eerst meegenomen naar situaties uit het Oude Testament. Er wordt op licht ironische wijze een tamelijk bizar maar toch volledig Bijbels beeld opgeroepen van een toornige God. Dit beeld wordt tegenwoordig verzwegen in de kerken maar beïnvloedt nog steeds onze manier van beleven van godsdienst. Nog steeds denken we dat we volgens de wil van God moeten leven om een beloning in het hiernamaals te mogen ontvangen en straf te ontlopen. Dat het beeld van God uit het Oude Testament behoorlijk conflicteert met dat uit het Nieuwe Testament blijkt vervolgens uit het gesprek tussen God en Jezus. Het boek besluit met een gesprek tussen ‘Simon’ (naamgenoot van de auteur) en de onzichtbare Jezus in het graf. De auteur wil namelijk niet alleen oude beelden omver halen, maar vooral wijzen op de ruimte en vrijheid die daarvan het gevolg zijn. Hierin sluit dit boek aan op Simon

Recensie(s)

De auteur snijdt een oude strijdvraag op zeer originele wijze aan. In een aantal dialogen tussen God en Bijbelse figuren zoals Abraham en Mozes wil hij de onmogelijkheid van het oudtestamentische godsbeeld aantonen. Deze dialogen zijn vaak cabaretesk en zullen door christenen van behoudende huize als blasfemisch worden beoordeeld. Dan volgt een lange dialoog tussen God en Jezus, waarin de auteur zijn opvattingen voorlegt. De liefde van Jezus wordt hier in contrast met de wraakzuchtigheid van God gesteld, het Nieuwe Testament boven Tenach. Daarmee blijkt de auteur gnostische opvattingen te koesteren. In zijn denken heeft de mens zich van God afgescheiden, hij zal de eenheid moeten hervinden. Je bent niet zondig, maar zoals je moet zijn. Onvoorwaardelijke liefde is het geboorterecht van ieder mens. God heeft de wereld niet geschapen, maar zich daarin uitgegoten. De mens heeft zich een verkeerde voorstelling van Hem gemaakt, als zou hij wraakzuchtig zijn. Die opvatting is in Tenach neergelegd. Maar God is onkenbaar en daarmee blijkt dit beeld van wraak en afgescheidenheid een drogbeeld. Op zeer prikkelende wijze vertolkt de auteur zijn gnostisch-theologisch inzicht. Een origineel boek, maar niet iedereen zal auteurs opvattingen delen.

Wim Kleisen