Momenteel lees ik het boek “Tijdloze wijsheid” van Eric Huysmans. Hij schrijft onder meer over het ontstaan en ontwikkeling van de mens gebaseerd op info die Meester Djwal Khul zou hebben doorgegeven aan Helena Blavatsky en Alice Bailey. Lang verhaal kort: in de loop van heel lange tijd is in ons het zelfbewustzijn ontstaan, het besef dat we een ikje zijn. Natuurlijk gaat het in Een Cursus in Wonderen (ECIW) en Een Cursus van Liefde (ECvL) ook hierover. Er zijn wel nuanceverschillen. In de meeste levensbeschouwelijke tradities, zoals die waar Eric Huysmans zich op baseert, ziet men die beweging van ongedifferentieerd bewustzijn naar geïndividueerd bewustzijn niet als een probleem maar als een noodzakelijk onderdeel van onze spirituele evolutie. ECvL ligt in dit verlengde en ECIW ten diepste ook, hoewel je als lezer de indruk kan krijgen dat Jezus in ECIW erg negatief spreekt over individuatie: als een miskleun van de Zoon van God die zo snel mogelijk gecorrigeerd dient te worden waarbij we ons dienen te haasten om zo snel mogelijk op te lossen in absolute eenheid, onze bron.

Mij helpt het om strenge toon van Jezus in ECIW te zien als teken van urgentie om het stadium van zelf-gerichtheid, dat op zich niet inherent verkeerd of zondig is, achter ons te laten om vervolgens onze spirituele reis voort te kunnen zetten. In ECvL geeft hij ook aan dat de zelf-gerichtheid een stadium was dat we nodig hadden maar dat we nu achter ons kunnen gaan laten. Dat klinkt en voelt toch wat anders dan de onbewust veroordelende houding die sommige ECIW-studenten hebben aangenomen richting alles wat riekt naar individuatie en differentiatie.

Want wat vraagt nu onze aandacht, zowel volgens Eric, Jezus en volgens iedereen die onbevangen het wereldtoneel gadeslaat? Eric geeft aan dat onze persoonlijkheid die nog ik-gericht is, steeds meer benul moet gaan krijgen van het feit dat onze ziel het bredere plaatje ziet en beseft dat we verbonden zijn met elkaar en onze Bron. Ik besef dat deze opmerking sleets overkomt. Jezus beseft dat ook en schrijft in ECvL dat we ons wat gefopt voelen als we voor de zoveelste keer horen dat Liefde het antwoord is. Het lijkt een cliché van hier tot volgende week en ik denk dat het belangrijk is dat we ons oprecht afvragen hoe dit nu komt.

Voor mij is deze boodschap natuurlijk ook niet nieuw en decennia geleden, als jonge Christen, was ik idealistisch en vol elan druk doende om mijn naasten lief te hebben. En vergis je niet; deze intentie van mij toen en bij zo velen nu is oprecht en ik zie deze als een soort eerste herinnering van die diepe waarheid die onze ziel kent: we zijn veel meer één en verbonden met elkaar dan we beseffen. Maar wat ik nu zie en besef is dat ik deze waarheid maar voor een heel klein deel werkelijk ervoer en het meer als een prachtig ideaal zag waar ik naar wilde leven. In ECvL-termen gezegd: het ideaal van liefde, eenheid en verbinding bestond nog vooral in mijn hoofd. Ik geloofde dat ik lief moest hebben om er zelf uiteindelijk ook beter van te worden. Is dit dan niet waar? Jawel; het is helemaal waar, maar ik ervaarde het maar voor een klein deel. Je kunt het “lief doen” zien als schijnheiligheid en letterlijk bezien is dit waar, maar dan zonder de negatieve connotatie die dit woord heeft. Ik zie deze wat dogmatische schijnheiligheid toch wat positiever; als een opstapje naar echte heiligheid waarbij ik “heiligheid” opvat als het diepe besef van de heelheid, de eenheid, van Bron, jezelf en anderen.

Je ziet dus verschillende stadia bij jezelf en bij anderen. Je ziet totale ik-gerichtheid en als je beseft dat dit een eerste en normale stap is in de menselijke ontwikkeling dan hoef je dit niet te veroordelen en kun je er begrip voor opbrengen. Maar dat maakt dit stadium nog niet prettig. Kijk maar om je heen en naar het journaal. Dan zie je dat mensen, landen en wereldleiders denken dat hun geluk losstaat van dat van anderen. Sterker nog; je ziet de ultieme verdwazing waarbij men denkt dat het doden van anderen het ultieme geluk kan brengen.

De wereld snakt naar mensen die niet meer zo erg ik-gericht zijn en althans enig besef beginnen te krijgen van verbondenheid van alles en iedereen. Maar kennelijk moet eerst de duisternis verder toenemen. Internationaal recht en zelfs de meest elementaire humane omgangsvormen en fatsoensnormen worden overboord gegooid. Dus zelfs de wetten en verdragen, de op het verstand gebaseerde kennis van verbondenheid, worden verlaten en we kijken massaal de andere kant op als (bijvoorbeeld) de leider van Israël tienduizenden mannen, vrouwen en kinderen de dood in jaagt.

Het is NU tijd, de hoogste tijd en noodzaak, dat het besef dat liefde geen sleets dogma is maar een universele wet en waarheid, verder gaat doordringen in onze harten. Dat gaat niet van de een op de andere dag en ik verbeeld me niet dat ik op dit pad een gevorderde leraar ben. Maar ik zie wel dat ik met hernieuwde blik en steeds verder opengaand hart de ogenschijnlijk bekende ECIW- en ECvL teksten lees. Het is niet langer alleen mijn hoofd dat hier nu “ja” tegen zegt, maar de waarheid ervan wordt steeds meer omarmd door het hart. Ik hoop van ganzer harte dat jij als lezer dit herkent en de transformatie meemaakt waarbij hoofd en hart de eenheid gaan vormen die in ECvL wordt aangeduid als “heelheid-van-hart”.

Je weet dan niet uitsluitend met je hoofd dat het verstandig is om “rekening met elkaar te houden” maar je voelt steeds meer diep van binnen dat in het onderkennen en beleven van de eenheid van jezelf met anderen je een ander, dieper, breder en liefdevoller perspectief ontwikkelt. Je voelt dan als het ware het wonder van de paradox: het doet jou ten diepste goed als je merkt dat je liefde voor je naasten synoniem is aan liefde voor jezelf. Dit kan hetzelfde klinken als “lief doen om in de hemel te komen” maar toch is het zoveel meer dan dat. Het is namelijk niet langer een geloof of hoop dat dit waar moet zijn, niet langer een oppervlakkig “goed doen” omdat dit nu eenmaal zo hoort, maar een diep besef van verbondenheid van waaruit liefdevol handelen als vanzelf voortvloeit.

In die boeken over de menselijke ontwikkeling kun je lezen dat het gaat over processen die miljoenen jaren duren en dit kan je moedeloos maken. Hoeveel incarnaties zul je nog nodig hebben? Maar toch; er is NU veel mogelijk en als individu en als mensheid kunnen, nee, moeten we, die perspectiefwisseling nu door ons heen laten stromen. We, en zeker ik, zijn er nog lang niet maar je kunt opmerken dat we krachtig ondersteund worden door een Kracht die er altijd voor ons is.

Daarom besluit ik deze blog door je te wijzen op de prachtige werkboekles van vandaag die me inspireerde tot deze post. Ik geef je de titel en als je zin hebt in een prachtig cadeau kun je de rest van de werkboekles lezen:

Les 181: Ik vertrouw mijn broeders, zij zijn één met mij.

We voelen het allemaal wel eens, die knagende onrust. Een gevoel van afgescheidenheid in een wereld die schreeuwt om verbinding. We zijn meesters geworden in het navigeren vanuit ons ‘ik’. Onze dagen zijn gevuld met doelen, meningen en het bewaken van onze eigen belangen. We hebben, zonder het misschien bewust te beseffen, een afstand gecreëerd tussen onszelf en de natuur, en misschien nog wel het pijnlijkst, tussen onszelf en de ander.

Dit egocentrisme is een slinkse valkuil. Het fluistert ons in dat we onszelf kunnen verrijken, vaak ten koste van iets of iemand anders. Relaties worden verlaagd tot transacties, tot handelsovereenkomsten waarbij we angstvallig de balans van geven en nemen in de gaten houden. “Wat krijg ik ervoor terug?” is de onuitgesproken vraag die als een schaduw over onze interacties hangt. Dit fundamentele gebrek aan verbondenheid is de vruchtbare bodem voor de conflicten die we dagelijks om ons heen zien, van kleine irritaties tot wereldwijde spanningen.

De Barrières Slechten

Maar wat als de oplossing niet ligt in het aanleren van een nieuw ‘kunstje’ dat we ‘liefde’ noemen? Wat als liefde onze natuurlijke staat is, en we alleen maar hoeven op te ruimen wat haar in de weg staat? Dit is de kern van een levensveranderend inzicht, zoals prachtig verwoord in Een Cursus in Wonderen (ECIW). Het vraagt niet om een nieuw geloof of een strikt dogma, maar om iets veel moedigers: een open houding. De bereidheid om te ervaren wat er gebeurt als je stopt met oordelen. Als je stopt met aanvallen, zowel in je woorden als in je gedachten.

Probeer het maar eens. Let op wat het met je doet, vanbinnen, als je de neiging voelt opkomen om een ander (of jezelf) te veroordelen. Voel je de verkramping? De subtiele spanning? En voel dan wat er gebeurt als je bewust kiest voor zachtheid. Als je kiest om niet te oordelen. De innerlijke vrede die volgt, is geen beloning, het is een direct gevolg. Het is het voelen van de waarheid.

De Ware Vorm van Egoïsme

Het ironische is dat het meest ‘egoïstische’ wat je kunt doen, het inzien is van eenheid. Het besef dat jouw welzijn onlosmakelijk verbonden is met dat van de ander, van de natuur, van het geheel. In die waarheid zijn geven en ontvangen hetzelfde. Het handboek van ECIW stelt iets revolutionairs: je wordt een leraar van God op het moment dat je deze verbinding erkent.

WIE ZIJN GODS LERAREN?

1. Een leraar van God is ieder die ervoor kiest er een te zijn. 2 Zijn geschiktheid bestaat louter hierin: ergens, op een of andere manier, heeft hij een doelbewuste keuze gemaakt, waarbij hij zijn belangen niet los zag van die van iemand anders. 3 Als hij dat eenmaal heeft gedaan, is zijn weg gebaand en zijn richting zeker. 4 Een licht is de duisternis binnengegaan. 5 Het kan één enkel licht zijn, maar dat volstaat. 6 Hij heeft een overeenkomst met God gesloten, zelfs als hij nog niet in Hem gelooft. 7 Hij is een brenger van verlossing geworden. 8 Hij is een leraar van God geworden.

Dit gaat niet over een officiële titel of een heilige status. Het gaat over een innerlijke verschuiving. Het moment dat je oprecht voelt dat de vreugde van een ander ook jouw vreugde is, en hun pijn ook de jouwe, ben je een lichtje geworden.

Van Hoofd naar Hart: De Eenwording

Dit diepe inzicht moet indalen. Het moet de reis maken van de logica van het hoofd naar het weten van het hart. Deze vereniging van hoofd en hart is een centraal thema in Een Cursus van Liefde. Aanvankelijk wordt er een onderscheid gemaakt tussen die twee, om ons te helpen de weg naar binnen te vinden. Maar uiteindelijk is er slechts één ‘mind’ die steeds heler kan worden, een staat die de cursus omschrijft als ‘eenheid-van-hart’. Dit hart is niet het fysieke orgaan, maar het symbool voor ons Zelf met een hoofdletter Z. De goddelijke vonk, de pure liefde die we in essentie zijn.

Deze reis is een geleidelijk en vaak onzichtbaar proces. Je merkt het aan subtiele veranderingen in jezelf. Je ziet mensen om je heen worstelen met dezelfde angsten en piekergedachten die jou vroeger volledig in beslag namen. Maar nu voel je geen superioriteit. Integendeel. Je voelt een diep mededogen en een bescheiden geduld. Het maakt je nederig, omdat je beseft dat je zelf ook maar een reiziger bent. Een reiziger die misschien een paar stappen op het pad heeft gezet, maar nog een lange, prachtige weg te gaan heeft. Een weg naar liefde en waarachtige, heilige relaties.

De uitnodiging is simpel en tegelijkertijd het meest uitdagende wat je ooit zult doen: durf de waarheid te voelen. Durf de reis van je hoofd naar je hart te aanvaarden. Het is de enige reis die je ooit echt thuis zal brengen.

Filosoof en wetenschapper Bernardo Kastrup stelt in zijn werk een vraag die velen van ons bezighoudt. Hij benadert het vanuit het concept van ‘meta-bewustzijn’ en raakt aan de kern van een eeuwenoud dilemma: als er een almachtige, alwetende bron is – of we die nu God, Bron of meta-bewustzijn noemen – waarom heeft deze dan een universum geschapen waarin lijden zo’n onmiskenbaar onderdeel van de ervaring is? Het is een intellectueel en emotioneel zware vraag. Waarom de pijn, de angst, het verlies?

Kastrup’s filosofische benadering nodigt ons uit om diep na te denken. Maar wat als het antwoord niet ligt in het begrijpen waarom God dit zou doen, maar in het herzien van de aanname dat Hij dit überhaupt gedaan heeft? Spirituele paden zoals Een Cursus in Wonderen (ECIW) en de daaropvolgende Een Cursus van Liefde (ECvL) bieden hier een radicaal ander perspectief op. Ze verrijken de vraag van Kastrup door de premisse ervan te verschuiven.

De Keuze voor Afscheiding: Niet Gods Wil, maar Onze Keuze

Volgens ECIW en ECvL heeft God geen wereld van lijden geschapen. De Bron, die pure, onvoorwaardelijke Liefde is, kan niets anders scheppen dan Zijn eigen volmaaktheid. De ervaring van een wereld van tijd, ruimte, vorm en lijden is volgens deze leringen niet afkomstig van God, maar van een keuze die gemaakt werd door wat de Cursus de ‘Zoon van God’ of de ‘Zoonschap’ noemt – de collectieve eenheid van bewustzijn waarvan wij allen deel uitmaken.

Er was een verlangen om ‘iets anders’ te ervaren dan de eenheid van de Hemel. Een verlangen naar individualiteit, naar vorm. Maar deze keuze “schoot door”. Het idee van individualiteit transformeerde in een geloof in afscheiding: de gedachte dat we werkelijk los en apart van onze Bron en van elkaar konden zijn. Uit deze ene, fundamentele misvatting vloeide alles voort wat we als lijden ervaren: schuldgevoel over deze vermeende afscheiding, angst voor straf, en de daaruit volgende dynamiek van oordeel en aanval. De fysieke wereld die we waarnemen, is de uiterlijke reflectie van deze innerlijke staat van een in afscheiding gelovende denkgeest. Het is dus geen wereld die God voor ons heeft gemaakt, maar een droomwereld die wij zelf projecteren vanuit een verkeerde overtuiging.

De Onveranderlijke Liefde: Een Baken in de Storm

Als dit waar is, wat is dan de rol van God in dit alles? Hij wacht. Met oneindig geduld en een Liefde die nooit wankelt. En dit brengt ons bij de adembenemende boodschap van Werkboekles 168 van Een Cursus in Wonderen voor vandaag:

“Uw genade is mij gegeven. Nu maak ik er aanspraak op.”

Deze les is een directe remedie voor de pijn die voortkomt uit het idee van afscheiding. Ze stelt niet dat het lijden niet echt voelt, maar dat de oorzaak ervan een illusie is. De kern van de les is de onophoudelijke, onveranderlijke Liefde van God. Terwijl wij ons proberen te verbergen in onze droom van angst en schuld, blijft Hij “geheel toegankelijk”.

Wat opvalt en diep raakt in de tekst van deze les, is de nadruk op het woord liefde. Het is geen terloopse vermelding; het is de hartslag van de boodschap. Laten we eens tellen: in deze relatief korte tekst wordt het concept van liefde (in de vormen ‘lief’, ‘liefhebben’ en ‘Liefde’) maar liefst veertien keer genoemd.

• “Hij heeft Zijn Zoon lief.”
• “Hij zal Zijn Zoon voor eeuwig liefhebben.”
• “…heeft Hij hem nog altijd lief.”
• “…heeft Hij hem lief met een nooit veranderende Liefde.”
• “…de betekenis van Zijn Liefde…”
• “…de herinnering van Zijn Liefde.”
• “…de betekenis van Liefde is.”
• “God heeft Zijn Zoon lief.”
• “…heel de wereld in liefde omhult…”
• “…in dankbaarheid en liefde verheffen tot Hem.”
• “…omdat Hij Zijn Zoon liefheeft.”
• “…Zijn eigen Stem, Zijn Woord, Zijn Liefde…”
• “Ik ben de Zoon die U liefhebt.”

Deze herhaling is geen toeval. Het is een anker. Het hamert de waarheid in onze denkgeest die zo gewend is geraakt aan de leugen van afscheiding: Gods Liefde is de enige realiteit. Het is de “zekerheid” die “volstaat”. Het is de genade die ons wordt gegeven als antwoord op de wanhoop die we zelf hebben gecreëerd.

Genade: De Brug Terug naar Huis

De les van vandaag nodigt ons uit om deze genade, deze herinnering aan Liefde, actief op te eisen. Het is niet iets waar we voor moeten werken of wat we moeten verdienen. Het is een geschenk dat al in ons hart is gelegd, wachtend op onze erkenning. De laatste stap, zo zegt de les, wordt zelfs door God Zelf gezet. Hij “daalt af om ons te ontmoeten, terwijl wij tot Hem komen.”

De filosofische vraag van Bernardo Kastrup over waarom een meta-bewustzijn lijden zou creëren, lost op wanneer we het perspectief van de Cursus omarmen. De vraag verandert van “Waarom heeft God dit gedaan?” naar “Waarom blijf ik kiezen voor een droom van afscheiding, terwijl de realiteit van Liefde mij met open armen opwacht?”

De uitnodiging van vandaag is simpel en diepgaand. Het is om te rusten in de zekerheid die veertien keer wordt herhaald. Om de spinsels van onze slaap weg te laten vegen en te accepteren dat we niet verloren of verlaten zijn, maar eeuwig geliefd.

Vandaag kunnen we, geïnspireerd door deze les, de woorden spreken die de brug vormen tussen onze droom van pijn en Gods realiteit van vreugde:

Uw genade is mij gegeven. Nu maak ik er aanspraak op. Vader, ik kom tot U. En U zult komen tot mij die vraagt. Ik ben de Zoon die U liefhebt.

https://youtu.be/Tsc08yF05oc?si=ccMY5_xW0gRvH9CI

Binnen de gemeenschap rond Een Cursus in Wonderen vinden soms pittige discussies plaats. Een klassieker is de vraag hoe we de betrokkenheid van God en de Heilige Geest moeten zien met wat wij ‘onze wereld’ noemen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik me in het verleden ook flink in die strijd heb gemengd. De felheid van die gesprekken toont in ieder geval onze diepe betrokkenheid bij de Cursus.

Door de jaren heen ben ik hier rustiger in geworden. Ik merkte dat de drang om anderen te overtuigen me niet de vrede bracht die de Cursus belooft. Twee belangrijke inzichten hebben me geholpen om uit de discussie te stappen en innerlijke rust te vinden.

Inzicht 1: Keer de vraag om

De eerste en meest cruciale stap was voor mij: ‘pas op de plaats’. Zodra de vraag opkomt of God wel of niet kan handelen in de wereld, weersta dan de neiging om direct met Cursus-citaten te schermen. Stop en kijk naar jezelf als vraagsteller.

Het feit dat je de vraag stelt, onthult namelijk al een diepe, onbewuste aanname: je ziet jezelf als een afgescheiden wezen dat een vraag stelt over een God die ‘buiten’ jou staat. Vanuit dit dualistische startpunt doet het antwoord er eigenlijk niet meer toe. Of je nu concludeert ‘ja, God handelt in de wereld’ of ‘nee, dat doet Hij niet’, je bevestigt in beide gevallen het geloof in een God die van jou gescheiden is. En juist dat idee van afscheiding is de bron van alle onrust.

Inzicht 2: Is het behulpzaam?

Dit leidt direct tot het tweede inzicht. In plaats van te vragen “wiens visie is juist?”, kunnen we een veel nuttigere vraag stellen: “Is deze zienswijze behulpzaam?”. En ‘behulpzaam’ is eenvoudig te definiëren: vergroot het je gevoel van verbondenheid met de Bron en met je naasten, of verkleint het dit gevoel?

Het doel van de Cursus is niet het winnen van een theologisch debat, maar het helen van onze perceptie en het ervaren van liefde. Elke gedachte en elk geloof kan getoetst worden aan deze simpele maatstaf.

Twee paden, één doel

Als we deze twee inzichten combineren, zien we dat schijnbaar tegenstrijdige antwoorden op de oorspronkelijke vraag allebei behulpzaam kunnen zijn, afhankelijk van waar iemand zich op zijn pad bevindt.

1. Het pad van overgave: Stel, je ervaart de wereld als een plek vol problemen en je roept de hulp in van een liefdevolle God of Heilige Geest voor een parkeerplaats, geld of een partner. Een purist zou kunnen zeggen: “Dat is een illusie, God weet niets van jouw problemen.” Maar is dat behulpzaam? Nee. Het gebed “Uw wil geschiede” of simpelweg je zorgen in de handen leggen van een Hogere Macht – ook al zie je die als extern – is een krachtige eerste stap. Het is een oefening in loslaten en vertrouwen, die ruimte schept voor een dieper gevoel van gedragenheid.
2. Het pad van realisatie: De uitspraak “God weet niets van deze wereld” wordt pas behulpzaam als het een doorleefde ervaring wordt. Wanneer je, te midden van de chaos van het leven, een onwankelbare, liefdevolle vrede in jezelf begint te voelen, groeit het besef: “Hé, die uiterlijke omstandigheden zijn niet waar het werkelijk om draait.” De Liefde in jou wankelt niet. Dit is geen bewijs voor een onverschillige God, maar de ervaring van een innig met jou verbonden, liefdevolle wijsheid.

De conclusie: de vraag verdwijnt

Uiteindelijk leiden beide paden naar hetzelfde punt. Naarmate je gevoel van verbondenheid en gedragenheid toeneemt, verdampt het belang van de oorspronkelijke vraag. Je ervaart dat je niet losstaat van God of de Heilige Geest. Hun bestaan is de reden dat jij überhaupt kunt ademen, denken en vragen.

Dan besef je de diepe waarheid: de illusie is niet echt, er is ten diepste niets gebeurd dat hersteld hoeft te worden. De Stem namens God in jou getuigt niet van een nachtmerrie waar God van af zou moeten weten, maar van het feit dat er überhaupt geen nachtmerrie is.

Dan wordt de waarheid van Werkboekles 164 een levende werkelijkheid:

Nu zijn we één met Hem die onze Oorsprong is.

Vandaag, op eerste pinksterdag, herdenken velen een bijzonder moment: de uitstorting van de Heilige Geest. Het is een beeld dat tot de verbeelding spreekt – vurige tongen, goddelijke inspiratie en een diep gevoel van verbondenheid dat de eerste volgelingen van Jezus moed gaf om een boodschap van liefde te verspreiden. Binnen het christendom wordt de Heilige Geest traditioneel gezien als de derde persoon van de Goddelijke Drie-eenheid; een actieve, troostende en leidende Kracht in de wereld. Hij is de Helper, de Advocaat, die ons bijstaat en ons de weg wijst.

Maar wat als we dit beeld verder verkennen? Voorbij de traditionele theologie zijn er spirituele paden die ons uitnodigen om op een andere manier naar deze liefdevolle Aanwezigheid te kijken. Eén van de meest diepgaande en tegelijkertijd uitdagende visies vinden we in Een Cursus in Wonderen. De Cursus presenteert de Heilige Geest als Gods antwoord op onze droom van afscheiding, de Stem die namens God in onze denkgeest spreekt om ons zachtjes terug te leiden naar de Eenheid die we in waarheid nooit hebben verlaten.

Toch is er zelfs binnen de gemeenschap van Cursusstudenten een boeiend en levend gesprek gaande over de precieze rol en het handelen van deze Gids. Hoe moeten we Zijn aanwezigheid begrijpen? Handelt Hij letterlijk in onze wereld, of is Zijn functie uitsluitend gericht op het veranderen van onze innerlijke wereld, onze perceptie?

Een Persoonlijke Gids in een Illusoire Wereld?

Voor veel studenten, geïnspireerd door de visie van The Circle of Atonement, is de Heilige Geest een zeer actieve en persoonlijke Gids die daadwerkelijk dingen in de wereld doet. Deze visie, gebaseerd op een letterlijke lezing van de Cursus, stelt dat God actief heeft gereageerd op onze keuze voor afscheiding door ons een liefdevolle Helper te sturen. Deze Helper heeft een concreet plan voor de verlossing van de wereld en helpt ons dat plan uit te voeren door onze gedachten en daden te leiden.

Volgens deze interpretatie is de Heilige Geest de Auteur van een ‘goddelijk script’ voor ons leven, waarin niets aan het toeval wordt overgelaten. Hij geeft aan ieder van ons een unieke, ‘speciale functie’ die perfect past bij onze talenten en omstandigheden. Hij arrangeert zelfs de ontmoetingen in ons leven, zodat we precies die mensen tegenkomen die we moeten helpen als onderdeel van ons aandeel in het plan. Meer nog, Hij voorziet ons van de concrete middelen – ja, zelfs materiële dingen en geld – die we nodig hebben om onze functie te vervullen. Het idee dat de Heilige Geest een parkeerplaats voor je kan manifesteren, is in deze visie dus niet vergezocht, mits het Gods plan dient. Kortom, Hij is een actieve partner die ons op elk niveau begeleidt.

Een Metafoor voor de Liefde in Onze Denkgeest?

Een andere, eveneens diepgaande interpretatie, met name naar voren gebracht door de invloedrijke leraar Ken Wapnick, nodigt ons uit om nog dieper te kijken. Vanuit zijn perspectief doet de Heilige Geest niets actiefs in de wereld, simpelweg omdat de wereld een illusie is. Je kunt niet handelen in iets wat er in werkelijkheid niet is. Wapnick stelt dat de vele Cursuspassages die spreken over het handelen van de Heilige Geest, metaforisch bedoeld zijn. Ze zijn een liefdevolle concessie aan ons, ‘kinderen’ die nog geloven in een concrete wereld en een persoonlijke God.

In deze visie is de Heilige Geest geen handelend Wezen, maar de herinnering aan Gods Liefde die we meenamen in onze droom van afscheiding. Zijn enige functie is om ons te helpen onze denkgeest te veranderen, niet onze omstandigheden. De ervaring dat de Heilige Geest ‘iets doet’, is vergelijkbaar met onze ervaring dat de zon opkomt en ondergaat. In werkelijkheid is het de aarde die draait, niet de zon die beweegt. Zo is het ook onze denkgeest die zich richting de onbeweeglijke Aanwezigheid van Liefde beweegt; het lijkt alleen alsof die Liefde naar ons toe komt en handelt. Als de Heilige Geest daadwerkelijk in de wereld zou ingrijpen, zo stelt Wapnick, zou Hij daarmee de fout – de illusie van de wereld – reëel maken.

De Verbindingsbrug: Een Uitnodiging tot Vertrouwen

Op het eerste gezicht lijken deze twee visies mijlenver uit elkaar te liggen: een actieve, persoonlijke Gids versus een abstracte, symbolische Herinnering. Toch, als we met ons hart luisteren, horen we in beide interpretaties een diep resonerende, verbindende melodie. Zowel de visie van The Circle als die van Wapnick nodigt ons uit tot precies hetzelfde fundamentele werk: het loslaten van ons geloof in afgescheidenheid door ons in vertrouwen te richten op de Stem van Liefde.

Of de Heilige Geest nu letterlijk een ontmoeting voor je regelt of dat jouw innerlijke keuze voor vergeving je perceptie zo verandert dat een helende ontmoeting kan plaatsvinden, de praktische opdracht blijft gelijk. We worden uitgenodigd om ons oordeel op te schorten en onze dagelijkse beslissingen, groot en klein, over te dragen aan een Wijsheid die groter is dan die van ons ego.

Deze Stem van Liefde zal ons altijd inspireren tot een liefdevol leven en handelen. Zelfs al vinden die handelingen vooralsnog plaats in wat de Cursus de illusoire wereld noemt, worden ze de bouwstenen van de ‘gelukkige droom’. Elke keer dat we kiezen voor de zachte influistering van de Heilige Geest in plaats van het schrille geschreeuw van het ego, ervaren we een moment van vrede. Elk liefdevol woord en elke vergevingsgezinde gedachte is dan een voorproefje van de hemelse werkelijkheid, een echo van ons ware Thuis.

En zo komen we weer terug bij Pinksteren. Misschien is de ware betekenis van dit feest niet het aannemen van een vaste theologie, maar de bereidheid om onze denkgeest te openen voor een goddelijke Inspiratie, hoe we die ook precies definiëren. Het is de uitnodiging om stil te worden en te luisteren naar die zachte Stem, zodat het vuur van Liefde ons kan verwarmen en ons de weg kan wijzen, stap voor stap, uit de droom van angst en terug naar de wakkere werkelijkheid van Gods eindeloze Liefde.

Na mijn opleiding tot psychosociaal werker verdiepte ik me onder andere in REBT (Rationele emotieve gedragstherapie) en non-duaal coaching. Hierdoor bekijk ik de werkboeklessen van ECIW met andere ogen. Ik vroeg AI om deze werkboeklessen te vergelijken met gangbare psychotherapeutische werkwijzen. Voor de geïnteresseerden volgt hier het resultaat.

Een Cursus in Wonderen: Een Analyse van de Werkboeklessen en de Potentie voor Psychische Transformatie

“Een Cursus in Wonderen” (ECIW) biedt via 365 werkboeklessen een pad naar innerlijke vrede door middel van een rigoureuze training van de denkgeest. Deze lessen, die dagelijks herhaald en overdacht worden, vormen de kern van de praktische toepassing van de Cursus. De vraag rijst hoe deze lessen zich verhouden tot bestaande psychotherapeutische interventies en of ze daadwerkelijk tot een diepe psychische transformatie kunnen leiden.

De Aard van de Werkboeklessen: Herhaling, Overgave en Afstemming

De werkboeklessen van ECIW zijn gestructureerd als dagelijkse oefeningen. Ze beginnen vaak met een centrale gedachte, een “waarheid” vanuit het perspectief van de Cursus, die gedurende de dag meerdere malen herhaald dient te worden. Deze herhaling is cruciaal en dient niet als een gedachteloze mantra, maar als een actieve training om de gebruikelijke, op angst gebaseerde denkpatronen te vervangen door een denksysteem gebaseerd op liefde en vergeving.

Een belangrijk element is de overgave. De Cursus stelt dat ons ego, ons zelfgecreëerde, afgescheiden zelfbeeld, de bron is van lijden. De lessen moedigen aan tot het loslaten van dit ego en het vertrouwen op een hogere leiding, binnen de Cursus de Heilige Geest genoemd. Dit proces van overgave is geen passieve berusting, maar een actieve keuze om de eigen oordelen en percepties ter discussie te stellen en open te staan voor een andere interpretatie van de werkelijkheid.

Vertrouwen speelt hierbij een sleutelrol. Het vertrouwen dat er een andere manier van kijken is, een weg naar innerlijke vrede, ook al lijkt de uiterlijke wereld soms het tegendeel te bewijzen. De lessen vragen om een bereidheid om te experimenteren met de ideeën, zelfs als ze aanvankelijk vreemd of onlogisch lijken.

Visualisatie komt inderdaad ook voor, zij het niet in elke les. Wanneer visualisaties worden ingezet, dienen ze vaak om abstracte concepten concreter te maken en de emotionele impact van de lessen te versterken. Denk hierbij aan het visualiseren van licht, het loslaten van oordelen als donkere wolken, of het zien van de ander (en jezelf) als onschuldig.

Afstemmen op de Heilige Geest is de spil waar veel lessen om draaien. De Heilige Geest wordt in ECIW gezien als de innerlijke stem die de waarheid spreekt, de verbinding met God of de Bron. De training is erop gericht deze stem duidelijker te horen en te onderscheiden van de stem van het ego. Dit afstemmen gebeurt door de bereidheid te luisteren, door stilte, en door de principes van de Cursus toe te passen in concrete situaties.

Vergelijking met Psychotherapeutische Interventies

De werkboeklessen van ECIW vertonen zowel overeenkomsten als significante verschillen met bestaande psychotherapeutische interventies:

• Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Net als CGT richt ECIW zich op het identificeren en veranderen van disfunctionele denkpatronen. De herhaling van de lesideeën kan gezien worden als een vorm van cognitieve herstructurering. Echter, waar CGT zich vaak richt op het realistischer maken van gedachten binnen de bestaande realiteitszin, daagt ECIW de fundamentele aannames over de realiteit zelf uit. De focus ligt niet zozeer op het aanpassen aan de wereld, maar op het transformeren van de innerlijke perceptie van die wereld. Bovendien is de spirituele component (Heilige Geest, God) in ECIW expliciet en centraal, wat in de meeste reguliere CGT-vormen niet het geval is.
• Mindfulness-Based Therapieën (bijv. MBCT, MBSR): Overeenkomsten zijn te vinden in het belang van observatie van de eigen denkprocessen zonder direct oordeel, en het cultiveren van een accepterende houding. De herhalingsoefeningen en het focussen op een specifieke gedachte kunnen een meditatief karakter hebben. Echter, ECIW gaat verder dan alleen observeren en accepteren; het streeft actief naar het vervangen van het oude denksysteem door een nieuw, op liefde gebaseerd systeem. De “waarheden” die herhaald worden, zijn geen neutrale observaties maar specifieke metafysische claims.
• Psychodynamische Therapie: Beide benaderingen erkennen het belang van onbewuste processen en de invloed van het verleden op het heden. ECIW spreekt over het “ego” en zijn verdedigingsmechanismen, wat raakvlakken heeft met psychodynamische concepten. Echter, de ECIW-benadering van het verleden is radicaal anders: het moedigt aan tot vergeving als middel om het verleden zijn macht over het heden te ontnemen, zonder diepgaande analyse van de specifieke oorzaken van trauma’s op de manier zoals in psychodynamische therapie gebruikelijk is. De focus ligt op het herkennen van de onwerkelijkheid van de schuld en angst die aan het verleden kleven.
• Existentiële en Humanistische Therapie: Er is een gedeelde nadruk op persoonlijke verantwoordelijkheid, zingeving en het potentieel voor groei. ECIW benadrukt de keuzevrijheid van de denkgeest om anders te interpreteren en te ervaren. De Cursus biedt een specifiek zingevingskader, terwijl existentiële therapieën vaak de individuele zoektocht naar zin centraal stellen zonder een vooraf bepaald antwoord.
• Transpersoonlijke Psychologie: Hier zijn de meeste overeenkomsten te vinden. Beide erkennen de spirituele dimensie van de mens en de mogelijkheid van transcendente ervaringen. Het concept van een “hoger Zelf” of een verbinding met iets dat het individuele ego overstijgt, is in beide centraal. ECIW kan gezien worden als een specifieke, gestructureerde vorm van transpersoonlijke training.

Diepe Psychische Transformatie: Een Realistische Verwachting?

ECIW spreekt expliciet van een “training van de mind” met als doel een fundamentele verschuiving in perceptie en ervaring. Of hiermee een “diepe psychische transformatie” te verwachten is, hangt af van verschillende factoren:

1. Toewijding en Consistentie: De Cursus zelf benadrukt dat de resultaten afhankelijk zijn van de bereidheid en de discipline om de lessen consequent toe te passen. Het is geen snelle oplossing, maar een langdurig proces van training.
2. Bereidheid tot Zelfonderzoek en Loslaten: Een diepe transformatie vereist de bereidheid om diepgewortelde overtuigingen, angsten en oordelen onder ogen te zien en los te laten. Dit kan een uitdagend en soms pijnlijk proces zijn.
3. Resonantie met het Systeem: De metafysische aannames van ECIW (non-dualisme, de wereld als illusie, de Heilige Geest als gids) zullen niet bij iedereen resoneren. Voor wie zich hierin kan vinden, kan het een krachtig transformatief potentieel hebben. Voor anderen kan het te abstract of te ver verwijderd zijn van hun eigen denkkader.
4. Integratie in het Dagelijks Leven: De transformatie wordt pas werkelijkheid als de inzichten en veranderingen in de denkgeest geïntegreerd worden in concrete relaties en levenssituaties. Vergeving, zoals de Cursus die leert, is een actief proces in de omgang met anderen.

Vanuit een psychologisch perspectief kan de rigoureuze en consistente training van de denkgeest, zoals ECIW die voorstelt, zeker leiden tot significante veranderingen in denkpatronen, emotionele reacties en gedrag. Het herhaaldelijk focussen op concepten als liefde, vergeving en innerlijke vrede kan de neurale paden in de hersenen beïnvloeden en een meer positieve en veerkrachtige levenshouding bevorderen.

De claim van ECIW reikt echter verder dan alleen psychologisch welzijn; het streeft naar een fundamentele spirituele omslag, een “ontwaken” uit de droom van afscheiding. Of deze diepste, spirituele transformatie plaatsvindt, is moeilijk objectief te meten en hangt sterk af van de individuele ervaring en interpretatie.

Conclusie

De werkboeklessen van “Een Cursus in Wonderen” bieden een unieke, spiritueel georiënteerde vorm van “mind training”. Ze vertonen raakvlakken met diverse psychotherapeutische interventies, met name op het gebied van cognitieve herstructurering en mindfulness, maar onderscheiden zich door hun expliciete metafysische kader en de centrale rol van overgave, vertrouwen en afstemming op de Heilige Geest.

Een diepe psychische transformatie is met deze training zeker denkbaar, mits er sprake is van serieuze toewijding, een bereidheid tot diepgaand zelfonderzoek en een persoonlijke resonantie met de kernprincipes van de Cursus. De transformatie zal zich dan manifesteren als een fundamentele verschuiving in hoe men zichzelf, anderen en de wereld waarneemt, leidend tot een duurzame ervaring van innerlijke vrede en liefde, zoals de Cursus die belooft. Het is echter een persoonlijk pad, en de diepte van de transformatie zal voor ieder individu uniek zijn.

Herken je dat? Dat knagende gevoel dat je constant van alles moet? Je eigen koers bepalen, jezelf beoordelen, je waarde bewijzen, uitzoeken wat de ‘juiste’ stappen zijn in je leven, je werk, je relaties. Het kan voelen als een zware last, een eindeloze strijd om controle te houden en het allemaal ‘goed’ te doen. Misschien voel je je soms moe van het altijd maar zelf sturen en trekken.

Wat als er een andere manier is? Een zachtere, liefdevollere weg? Een Cursus in Wonderen reikt ons in Les 154 (“Ik ben een van de dienaren van God”) en Les 155 (“Ik doe een stap terug en laat Hem de weg wijzen”) een bevrijdend perspectief aan. Geen enge termen, maar een uitnodiging om te stoppen met strijden en te beginnen met stromen. Laten we samen voelen wat dit voor jou kan betekenen.

De last van zelf sturen loslaten

Les 154 begint met een bevrijdende gedachte: “Laat ons vandaag noch arrogant, noch vals bescheiden zijn. We hebben dergelijke dwaasheid achter ons gelaten. We kunnen onszelf niet beoordelen, en hoeven dat ook niet.” (154.1.1-3) Voel je de opluchting die in deze woorden schuilt? Je hoeft jezelf niet langer onder de loep te nemen, te bekritiseren of op te hemelen. De Cursus zegt zelfs: “Het is niet aan ons om onze waarde te beoordelen, noch kunnen we weten welke rol voor ons het beste is…” (154.1.5)

Hoe vaak pieker je over je “zwaktes” of ben je juist (misschien onbewust) arrogant over je “sterktes”? De les herinnert ons eraan: “Wat in onze ogen zwakte is, kan kracht zijn; wat wij als onze kracht beschouwen, is vaak arrogantie.” (154.1.7) Het is tijd om die zelfgemaakte meetlat los te laten.

De ware betekenis van ‘dienaar’: een kanaal van liefde

Het woord ‘dienaar’ in “Ik ben een van de dienaren van God” (154.13.2) kan weerstand oproepen. Maar wat als het niet gaat om onderdanigheid, maar om het erkennen van een diepere verbinding? Wat als het betekent dat je een gekozen kanaal bent voor iets veel groters dan je kleine zelf? Je rol, zegt de Cursus, “werd ons in de Hemel toegemeten, niet in de hel.” (154.1.6) Er is een liefdevolle Bron, een innerlijke Wijsheid, die jouw unieke gaven en kwaliteiten perfect ziet en weet waar ze het beste tot hun recht komen (154.2.2). En dit gebeurt altijd met jouw instemming (154.2.3). Geen dwang, maar een uitnodiging.

“Ik doe een stap terug”: de praktijk van overgave (Les 155)

Hier komt de prachtige eenvoud van Les 155: “Ik doe een stap terug en laat Hem de weg wijzen.” Dit is geen passieve afwachtendheid, maar een actieve keuze om ruimte te maken. Hoe voelt dat, een stap terugdoen?

1. Voel de Neiging tot Controle: Merk eens op, misschien nu meteen, hoe vaak je de impuls voelt om in te grijpen, te sturen, te analyseren, je zorgen te maken. Dit is het moment om zachtjes tegen jezelf te zeggen: “Ik doe even een stap terug.”
2. Creëer Stilte: Het hoeft niet lang. Sluit je ogen voor een minuut. Adem een paar keer diep in en uit. Laat de gedachten even voor wat ze zijn. Vraag innerlijk: “Wat mag ik nu weten? Wat is de liefdevolle gedachte hier?”
3. Stel je Open (Bereidheid): Je hoeft niet te weten hoe het moet. Alleen de bereidheid om je te laten leiden is genoeg. De bereidheid om te luisteren naar die zachte Stem in jou, de Stem namens God (154.2.1), die altijd aanwezig is.

“En laat Hem de weg wijzen”: vertrouwen op innerlijke leiding

Als je die stap terugzet, ontstaat er ruimte. Ruimte voor wat? Voor Leiding. Voor die ene Stem in jou (154.3.1-2) die je functie kent en je de kracht geeft die te vervullen. Deze Leiding is geen bulderende stem van buitenaf. Het is vaak:

• Een zacht innerlijk weten.
• Een plotselinge, heldere ingeving.
• Een gevoel van vrede dat neerdaalt als je aan een bepaalde optie denkt.
• Een impuls tot een vriendelijk gebaar, een woord van troost.

Vertrouw erop dat deze Leiding er is, speciaal voor jou. Het is de Stem die spreekt van liefde, vergeving en eenheid (154.4.1-2).

De boodschap is eerst voor jou (de kracht van Les 154)

Wat gebeurt er als je zo een stap terugdoet en luistert? Je ontvangt. Je ontvangt de boodschap van Liefde eerst voor jezelf. Les 154.6.2 zegt het zo mooi: “De boodschappen die zij [de boodschappers van de Hemel] bezorgen zijn eerst voor hen bestemd.” Voel hoe deze boodschap – van vrede, van acceptatie, van richting – jou eerst vult. Het kalmeert je angsten, het verzacht je oordelen. Je wordt zelf de eerste ontvanger van de heling die je geroepen bent te delen.

En dan, bijna als vanzelf, komt het geven. “Want in het geven ligt zijn eigen aanvaarding van wat hij heeft ontvangen.” (154.8.6) Als jij vervuld bent van die innerlijke vrede of helderheid, wordt het delen ervan een natuurlijk en vreugdevol gevolg. Je wordt de boodschapper door simpelweg te zijn wie je werkelijk bent, geleid door Liefde.

De belofte: vrijheid en vreugde in verbinding

Wat levert dit ‘dienen’ en ‘geleid worden’ je op? Les 154.13.2 geeft het antwoord: “Ik ben een van de dienaren van God, en ik ben dankbaar dat ik het middel bezit om in te zien dat ik vrij ben.” De vrijheid ligt in het loslaten van de zware last van zelfbedachte plannen en oordelen. De vreugde ligt in het voelen van je verbinding met een liefdevolle Bron en het moeiteloos laten stromen van die Liefde door jou heen. Je hoeft niet meer te vechten; je mag rusten in de wetenschap dat je geleid wordt. Je hoeft de weg niet te banen; je volgt Hem.

Jouw uitnodiging: ervaar het nu

Dit is geen abstracte theorie. Het is een uitnodiging om nu te ervaren. Neem een moment. Adem diep in… en laat los bij de uitademing. Zeg innerlijk, met gevoel: “Ik doe een stap terug en laat Mij de weg wijzen. (Les 155) Ik ben een van de dienaren van God; ik ben een kanaal voor Liefde. Ik ben dankbaar dat ik de middelen krijg om mijn vrijheid te zien. Ik ben bereid de boodschap van Liefde eerst voor mijzelf te ontvangen.” (geïnspireerd op Les 154)

Voel wat deze woorden met je doen. Wees nieuwsgierig. Experimenteer hiermee vandaag. Elke keer als je de neiging voelt tot strijd of verwarring, herinner jezelf aan deze zachte weg. Een stap terug, luisteren, ontvangen, en dan pas, als vanzelf, delen.

Dit is jouw pad naar innerlijke vrede en een leven dat stroomt.