Aan het begin van deze serie blogs wees ik op onze blinde vlek, ons blinde vertrouwen in onze ratio die ons uit zou kunnen leggen hoe de werkelijkheid in elkaar steekt. Ons verstand denkt graag in termen van zwart en wit, goed en fout. Daarom is het zo’n fan van een theorie van absolute eenheid want deze biedt schijnbare helderheid. Zo stelt het dat er geen differentiatie kan bestaan in deze eenheid dus als wij ook maar iets zien dat onderscheiden kan worden van ons zelf, dan ontkennen we dit. In het ultieme geval ontkennen we niet alleen onze Schepper, waarmee we onszelf tot God verklaren, maar ook onze Broeders, die we zien als onze privé illusie: er zijn geen anderen. De ultieme consequenties hiervan zijn de ontkenning van de wereld, van het lichaam en uiteindelijk van ons zelf. We menen dat we zelf-loos moeten worden zonder de onmogelijke cirkelredenering in deze wens te onderkennen. Het is een soort geestelijke zelfmoord die we gaan nastreven.

In Een Cursus van Liefde corrigeert Jezus deze destructieve neiging krachtig (Dialogen: 1.9):

Deze anti-ego neigingen zijn een reëel gevaar in deze tijd. Je wordt niet geroepen tot zelf-loosheid maar tot het Zelf!

Er is sprake van een vreemde fascinatie voor goeroes en sprekers die de boodschap van zelf-loosheid prediken. We hangen aan hun lippen en raken verstrikt in de heldere logica van hun boodschap: in eenheid zijn er geen grenzen dus “ik” besta in feite niet. Ondanks dat dit compleet tegen ons eigen besef van “er zijn” indruist nemen we deze woorden zo maar aan. We gaan ervan uit dat de spreker of spreker met zijn of haar serene blik en mooie stem spreekt vanuit een staat van zelf-loosheid. Soms gelooft de spreker dit zelf ook in eerste instantie. Jeff Foster is een prachtig voorbeeld van iemand die uitlegt hoe hij eerst meende tot ongekende hoogten van bewustzijn te zijn opgestegen maar nu weer, na een heftige ziekte, met beide voeten op de grond staat. Het is een verademing om hem nu te horen spreken.

Hebben deze goeroes ons dan helemaal niks te melden of veroordeel ik hen? Nee hoor, maar ik heb gemerkt dat het verfrissend en reëel is om ze te beschouwen als broeders en zusters die mogelijk in hogere mate dan jij en ik beseffen dat ze innig verbonden zijn met alles wat ze om zich heen waarnemen. Ze zijn, soms, gevorderden op het pad van gecorrigeerde perceptie en doorzien beter de onzinnigheid van het geloof in echte grenzen. Voor ons verstand betekent dit dat ze zelf-loos moeten zijn geworden maar vanuit ons hart zien we broeders en zusters die, gelukkig, niet meer zo veel waarde hechten aan hun oordeel over goed en kwaad als wij en hiermee kunnen ze ons wel degelijk inspireren.

Komende vanuit een klassiek christelijke episode in mijn leven en na het volgen van Satsang-bijeenkomsten kwam ik ook tot een dergelijke “verlichting”. Ik schreef hierover het boek Een Christen op Satsang, waar ik nog steeds achter sta en waarin ik me nog steeds kan vinden. In dit boekje wijs ik op de non-duale aspecten in de Bijbel en in de woorden van Jezus uit het Nieuwe Testament. Het blijkt dat neo-Advaita en de boodschap van Jezus elkaar niet per se bijten. Trefwoorden voor dit inzicht zijn: helderheid, neutraliteit, niet-doen, innerlijke vrede, onbewogenheid, oordeelloosheid, gecorrigeerde perceptie. Dit zijn ook de aspecten die Ken Wapnick sterk benadrukt heeft in zijn boeken over de Cursus.

Dus ja, ik zie overlap tussen non-duale visies en de cursus en ook ik kan genieten van de helderheid van deze visies. En ja, ik zie dat het corrigeren van onze “normale” perceptie helpt om denkbeeldige grenzen op te ruimen en minder (ver-)oordelend te worden. Maar vanuit mijn klassiek Christelijke ervaringen en na mijn Satsang-periode zie ik ook dat de boodschap van Jezus in het Nieuwe Testament, in ECIW en ECvL (en andere prachtige gechannelde boeken) verder gaat dan het stadium waarin je de onbewogen, neutrale waarnemer bent van alles wat in bewustzijn verschijnt.

Deze staat is hoogstens een tussenstadium waar je even op adem kunt komen. ECvL gaat van hieruit verder en stelt dat, nu de vermeende ego grenzen verzwakt zijn, er een vervolg is, het daadwerkelijk gaan leven vanuit eenheidsbewustzijn ofwel Christusbewustzijn. Het doel is niet een soort neutrale, onbewogen, zelf-loze toeschouwer te blijven, een omschrijving die, als je goed kijkt, toch een ultieme vorm van dualiteit bevat: ik vredig hier en de ellende buiten mij, en afgedaan als “illusoir”. Gezien vanuit een absolute eenheidstheorie houdt het hier op en volgelingen van de visie van Ken Wapnick stoppen hier ook soms.

Symptomen van het blijven hangen in deze eenheidstheorie kunnen zijn:

• Geen oog hebben voor de lessen die Jezus aan Helen Schucman gaf waarbij ze uitgenodigd werd zich af te stemmen op hem en liefde te betonen, heel praktisch, aan mensen die ze ontmoette.
• Bovenmatige focus op acceptatie van het wonder voor jezelf, het bereiken van innerlijke vrede door een verschuiving van perceptie.
• De inter-relationele hoofdbetekenis van het wonder, een liefdevolle dienst aan een ander, onderwaarderen: liefde wordt een bijproduct van eigen innerlijke vrede.
• Beweren dat Jezus in ECIW niet de juiste woorden heeft gekozen om ons te onderwijzen maar kinderlijke taal gebruikte omdat we het anders niet begrijpen.
• Omdat in eenheid eigenlijk geen ruimte is voor schepping, alles wat in de cursus riekt naar differentiatie en individuatie ontkennen, herdefiniëren of wegredeneren middels ingenieuze schema’s.
• Scheppingen van God (Heilige Geest en echte Zonen zoals Jezus) afdoen als onze projecties, als symbolen.
• Minimaal of geen aandacht geven aan uitingen van liefde in de wereld.
• Vrijwel nooit praten over de nieuwe, echte wereld: een groot thema in ECIW en een hoofdthema in ECvL
• Geen continuïteit zien tussen het Nieuwe Testament en de cursussen.
• Et cetera.

Mijn hoop is dat we ooit op de eerste 50 jaar na het ontvangen van ECIW terugkijken als de “ego-verzwakkings-periode”, de periode waarin we onze perceptie corrigeerden en we onze innerlijke, complete, wonderbaarlijke innige verbinding (eenheid) met onze Schepper en met elkaar herontdekten. Maar vooral dat hierna de ECIW / ECvL-studenten medescheppers werden van een nieuwe wereld waarin liefde rijkelijk en overdadig begon te stromen en aan alle pijn, ziekte, oorlog en ellende een einde kwam als weerspiegeling van de genezen denkgeest.