In oktober zijn er nieuwe verkiezingen. Met belangstelling kijk ik uit naar het verschijnen van alle partijprogramma’s. Wat willen de verschillende partijen? Welke draai maken ze nu weer? Ik kan niet wachten tot de stemwijzers online komen en ik zal ze weer allemaal invullen om te kijken welke partij het beste past bij mijn idealen. Het gaat tenslotte om ons leven komende jaren, om onze toekomst.

M’n partner moet wel eens lachen om de intensiteit waarmee ik hiermee bezig ben. En ze heeft natuurlijk een punt. Als ik wat uitzoom dan zie ik dat het belang dat ik hecht aan het maken van een zorgvuldige keuze in geen verhouding staat tot het effect van die ene keuze op de uitslag van de verkiezingen. Die ene stem gaat ten onder in de miljoenen stemmen van medeburgers die heel wat minder nadenken over waar ze nu eigenlijk voor stemmen. Anders gezegd: ik kan stemmen wat ik wil maar zal uiteindelijk te dealen hebben met de gevolgen van het stemgedrag van de wellicht minder nadenkende massa. Iedereen mag in Nederlands stemmen, ongeacht iemands intellectuele-, emotionele-, sociale-, spirituele- of wat-dan-ook-intelligentie. En gelukkig maar, want wie zou hier de scheidsrechter in moeten zijn? Want net als ik zal ieder ander zijn of haar eigen overwegingen hebben en mogelijk mijn argumenten totaal kortzichtig of zelfs stompzinnig kunnen vinden.

De grote mate waarin ik belang hecht aan mijn invloed op onze samenleving doet me denken aan een thema dat met regelmaat terugkomt in ECIW-groepen. Dit thema zie je terug in werkboeklessen 31 en 32 die achtereenvolgens zeggen: “Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie (31)” en “Ik heb de wereld die ik zie bedacht (32)”. Na deze twee lessen lijken de harde conclusies onvermijdelijk: “als ik of jij ellende ervaren dan is dit mijn of jouw eigen schuld”. Dit thema kwam voorbij na de gruwelijke moord op Lisa. Het leidt tot akelige vragen over de schuldvraag bij dit drama. In eerste instantie heb je natuurlijk de man die het daadwerkelijk gedaan heeft. De media zoeken naar een soort collectieve dader en vervolgens is het de hele categorie ”buitenlanders” of “mannen” die zich in de beklaagdenbank bevindt. Als klap op de vuurpijl wijzen de vingers van sommige ECIW-studenten naar Lisa zelf die dit door persoonlijke keuzes, in dit leven of in vorige levens, over zichzelf zou hebben afgeroepen. Telkens weer die schuldvraag.

Ik zie een overeenkomst tussen mijn invloed op hoe de samenleving vorm krijgt door mijn keuze en de vermeende invloed die de keuzes van een slachtoffer zouden hebben op wat hem of haar overkomt in de maatschappij. Er is geen één op één relatie. Ik heb niet gekozen voor de soepzooi die het vorige kabinet ervan gemaakt heeft afgelopen paar jaar. Toch heb ik me te verhouden tot de gevolgen die de collectieve keuze van alle Nederlanders hebben in onze maatschappij. Ik kan echter ook niet zeggen dat ik helemaal geen verantwoordelijkheid draag voor het feit dat we opgezadeld zijn geweest met een kabinet Schoof. Want hebben mijn eigen elitaire keuzes en mijn eigen gedrag niet juist geleid tot reacties bij anderen en de opkomst van partijen die misschien wel tegenwicht boden aan standpunten waarin ik geloof maar die toch eenzijdig waren? Laat ik het iets concreter maken. Ik hecht veel waarde aan zorg voor natuur en milieu; maar misschien zijn de keuzes die sommige partijen op dit gebied maken wel te eenzijdig en staan de kosten in geen verhouding tot de baten. Dan heb ik indirect gezorgd voor de opkomst van rechtse partijen en vormen hun standpunten een goed tegenwicht voor mijn doorgeslagen idealen. Ik heb, kortgezegd, het overzicht niet.

En dat geldt ook op spiritueel niveau. We hebben het overzicht niet. Ik meen dat we niet slechts de één op één de gevolgen ervaren van onze persoonlijke keuzes. We dromen volgens de cursus de droom van deze wereld als collectief, als Zoonschap. De wereld is de uitkomst van onze spirituele democratie en nu hebben we ons allemaal te verhouden tot de gevolgen van deze collectieve keuze. En helaas staat de droom bol van ego-dynamiek, van aanval en verdediging, van zonde, angst en schuld. We dragen helaas allemaal bij aan deze droom, we hebben onze spirituele stem uitgebracht en in meer of mindere mate gekozen voor een droom van afscheiding waarin aanval, moord en doodslag plaatsvinden. En daartoe hebben we ons nu allemaal te verhouden.

Dit lijkt het individu te ontschuldigen, zoals ik me ontschuldigd voel voor wat een in mijn ogen fout kabinet uitspookt. Maar het is veel meer verweven met elkaar dan we kunnen overzien. We zijn veel meer onderdeel van het systeem, van het collectief, dan we veronderstellen en daarmee mede veroorzaker ervan.

Jezus spreekt wel in termen van “veroorzaken”, van oorzaak en gevolg, maar niet in termen van schuld. We zijn de dromer van de droom maar aan het eind van de rit hopen we te ontwaken en te beseffen dat het niet meer was dan dat: een droom, een collectieve droom. En dat klinkt voor ons nu te hard. Het is ook niet behulpzaam om dit te zeggen tegen slachtoffers en nabestaanden. Het is onze taak om wakker te worden en te beseffen dat we mededromer zijn van de droom. Dat ook wij onze droom-stem uitbrengen en dat we beter moeten gaan stemmen. We moeten gaan stemmen voor liefde en niet voor ego. Voor verbinding en niet voor afscheiding.

In oktober zal het niet meevallen om te bepalen wat de ideale partij is om op te stemmen. Geen enkele partij is 100% liefde en geen enkele partij 100% ego. Bij het bepalen van onze keuze kunnen we niet beter doen dan zo goed mogelijk aanmodderen waarbij ik persoonlijk wel probeer te vermijden te stemmen op partijen waarin ik ego-krachten sterk aan het werk zie. Op spiritueel niveau kunnen we elk moment stemmen en mogen we weten dat we niet alleen deel zijn van het probleem maar ook noodzakelijk deel van de oplossing. Jezus zegt het zo in de cursus:

Les 31: Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie.

Het idee van vandaag is de aanloop tot je bevrijdingsverklaring. Wederom moet dit idee toegepast worden zowel op de wereld die je buiten je, als op de wereld die je binnen je ziet.

Ik wil kiezen voor een zachte Stem, elk moment in de wereld die ik vanbinnen zie en in oktober voor de wereld die ik buiten me zie.