<NB: Ik merkte dat mijn eerdere blog “Ons stemgedrag en de gevolgen ervan” niet de boodschap overbracht die ik in gedachten had. Lezers bleven hangen aan het politieke aspect terwijl ik een pittige cursus-boodschap wilde verhelderen. ChatGPT hielp me dit helderder te formuleren>

Een van de grootste valkuilen voor studenten van Een cursus in wonderen is de gedachte dat alles wat hen overkomt hun eigen schuld is. De cursus zegt immers:

• Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie (Les 31).
• Ik heb de wereld die ik zie bedacht (Les 32).

De logica lijkt dan simpel: als ik lijd, moet ik dat zelf veroorzaakt hebben. Als iemand slachtoffer wordt van geweld, dan zal hij of zij dat wel zelf hebben opgeroepen – al dan niet in een vorig leven. Het is een redenering die snel hard en meedogenloos klinkt, en die bovendien haaks staat op de liefdevolle toon van de cursus.

Want zo simpel ligt het niet.

Collectief dromen

De cursus nodigt ons uit te beseffen dat we niet als losse individuen dromen, maar als geheel: als het Zoonschap. De wereld die we Ik zien is niet mijn privé-droom of jouw persoonlijke constructie, maar de gezamenlijke projectie van ons allemaal. En in die collectieve droom wemelt het van aanval, angst en schuld.

Dat betekent twee dingen tegelijk. Aan de ene kant ben ik niet persoonlijk schuldig aan alles wat zich in de wereld voltrekt. Aan de andere kant ontslaat dit mij niet van verantwoordelijkheid: ik maak deel uit van het geheel en draag, bewust of onbewust, bij aan het in stand houden van de droom van afscheiding.

Een analogie uit de wereld

Hoe werkt dat, deel zijn van het geheel zonder directe regie te hebben? Een herkenbare vergelijking vind ik in verkiezingen.

Wanneer er verkiezingen aankomen, verdiep ik me in partijprogramma’s, vul ik stemwijzers in en denk ik zorgvuldig na over mijn keuze. En toch weet ik: mijn ene stem bepaalt niet de uitslag. De uitkomst ontstaat op collectief niveau, in het samenspel van miljoenen stemmen. Soms leidt dat tot een kabinet waar ik me nauwelijks in herken. Betekent dat dat mijn stem niets heeft betekend? Nee, mijn stem heeft wel degelijk deel uitgemaakt van het geheel, maar ze werkt nooit één-op-één door.

Precies zo is het op spiritueel niveau. Ook daar brengen we voortdurend onze stem uit – niet in het stemhokje, maar in ons denken en kiezen. Elke keer dat ik voor angst kies, voor oordeel of voor afscheiding, draag ik bij aan de collectieve droom die we samen in stand houden. En elke keer dat ik kies voor liefde, voor vergeving en voor verbinding, stem ik mee op het ontwaken.

Oorzaak, maar geen schuld

De cursus spreekt vaak over oorzaak en gevolg, maar nooit over schuld. Dat is een belangrijk onderscheid. We zijn wel degelijk oorzaak: ons denken heeft invloed. Maar we zijn niet veroordeeld tot een eindeloze schuldvraag.

Dat verklaart ook waarom het weinig zinvol is om slachtoffers of nabestaanden te vertellen dat hun lijden slechts een “eigen keuze” zou zijn. Het is noch troostend, noch waarachtig. Het enige dat helpt, is onszelf te herinneren dat we samen de droom dromen – en dat het ontwaken begint bij onze eigen keuze voor liefde, hier en nu.

Spiritueel stemmen

In dat licht krijgt het woord stemmen een diepere betekenis. Natuurlijk zijn er in oktober weer verkiezingen, en natuurlijk zal ik mijn politieke keuze maken. Maar belangrijker is dat ik elk moment mijn spirituele stem kan uitbrengen. Kies ik voor de stem van het ego of voor de zachte Stem van de liefde? Voor afscheiding of voor verbinding?

Geen enkele partij is 100% liefde en geen enkele is 100% ego. Zo is het ook in mijzelf: mijn keuzes zijn vaak halfslachtig. Toch telt elke stem. En hoe vaker ik kies voor liefde, hoe sterker die keuze doorwerkt in het geheel.

Onze droom

De werkelijke bevrijding komt wanneer ik besef: dit is niet mijn droom alleen. Het is onze droom. En juist daarom ligt er een gezamenlijke weg naar ontwaken open. Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie, omdat ik samen met jou en met iedereen eraan meedroom. En ik heb de wereld die ik zie bedacht, niet in mijn eentje, maar als deel van het geheel.

Dat perspectief verschuift de focus van schuld naar verantwoordelijkheid, van zelfverwijt naar gezamenlijke keuze. En dat maakt ruimte voor vergeving – voor mezelf, voor anderen, en voor de wereld.

In oktober zal ik mijn politieke stem uitbrengen. Maar belangrijker is dat ik nu, op dit moment, mijn spirituele stem uitbreng, een stem op liefde. En dat ik weet dat die stem – hoe klein ook – deel uitmaakt van onze gezamenlijke droom en van ons gezamenlijke ontwaken.

Afbeelding uit: Reality & Illusion, Robert Perry