Toen ik vele jaren geleden deelnam aan een huiskring van een Baptistengemeente kwam de vraag naar boven of je aan de Heilige Geest hulp mocht vragen om een parkeerplek te vinden of om je verloren huissleutels terug te vinden. De uitkomst van het gesprek weet ik niet meer precies, maar ik meen me te herinneren dat de meningen verdeeld waren.

In m’n eerdere blog (Ik hoef slechts te roepen en U geeft me antwoord) schreef ik:

“Als studenten van de cursus hebben we geleerd dat het niet zo zinvol is om vast te houden aan het duale beeld van een God die buiten ons bestaat en tot wie wij kunnen bidden om hem te vragen aan al onze wensen te voldoen. Het is ondertussen een beetje een cliché geworden maar gezien de tijd van het jaar waarin we nu leven zeg ik het toch maar: God is geen Sinterklaas in de hemel.”

Hier is toch enige nuance nodig.

In zijn contact met Helen Schucman nodigt Jezus haar uit om zijn leiding te vragen waar het alledaagse dingen betreft, zoals zelfs de plek waar ze naar toe zou kunnen gaan om een nieuwe jas te kopen. Jezus zegt dat we Hem niet alleen mogen vragen om hulp bij grote, spirituele kwesties, maar ook bij de meest gewone en kleine dingen van het dagelijks leven — zelfs waar je een jas moet kopen. Hij benadrukt dat er geen hiërarchie van belangrijkheid bestaat in leiding: alles wat jou onrust geeft, groot of klein, is een blokkade voor innerlijke vrede.

Door Hem te vragen om leiding in zulke ‘triviale’ zaken, train je jezelf om voortdurend op de innerlijke Stem te vertrouwen in plaats van op angst, twijfel of eigen wilskracht. Zijn doel is niet om je winkelkeuze te bepalen, maar om je te helpen steeds dieper afgestemd te raken op leiding — zodat je leert leven vanuit vrede en zekerheid, in plaats van vanuit het ego.

Maar in dit voorbeeld speelt ook een ander aspect, een tweede laag: niet alleen kreeg zij zelf wat ze nodig had, maar haar aanwezigheid bleek op dat moment ook waardevol voor de eigenaar/kassier, wiens gehandicapt kind (binnen Helen’s vakgebied) om aandacht vroeg. Volgens Jezus was de leiding ook bedoeld “because the furrier needed you.” Ook bij andere gelegenheden waar Jezus heel direct aanwijzingen gaf aan Helen waren belangen van anderen gediend.

Mijn Sinterklaas-vergelijking betreft de neiging om ons verlanglijstje aan de Heilige Geest (of aan Jezus) voor te leggen en Hem te vragen om als het ware te tekenen bij het kruisje. Ik zeg niet dat dit niet mag of dat het niet behulpzaam zou kunnen zijn om het vertrouwen op te bouwen dat we ook in ons alledaagse leven geleid kunnen worden door de Heilige Geest. Integendeel, zou ik haast zeggen. Want met regelmaat ageer ik tegen dat hyperabstracte beeld van God waarbij gesteld wordt dat God niets af zou weten van de roep om hulp van zijn kinderen die verdwaald zijn in de droom van dualiteit.

Maar ook nu geldt dat we bij de vraag of de Heilige Geest nu wel of niet handelt in de wereld en of we nu wel of niet onze verlangens bij Hem neer moge leggen, ons kunnen verliezen in twee uitersten.

1. De duale variant: God (Heilige Geest, Jezus) als Sinterklaas om te voldoen aan onze ego-wensen.
2. De hyper abstracte variant: God als absolute eenheid die niets van onze roep om hulp af zou weten (overigens is dit ook een duaal beeld van God, maar dit terzijde).

De grens tussen God en ons is niet zo absoluut, zo duaal. Hij is de Bron van stromende Liefde en wij zijn aspecten van deze Liefde. Punt is dat wij als aspecten van Liefde menen onszelf “losgedacht” te hebben van de Bron. Gelukkig kan dat helemaal niet en tegelijk met deze rare wens van ons om op eigen beentjes te staan is er een Stem in ons die ons eraan herinnert dat dit niet kan: de Heilige Geest. Je kunt dit omschrijven door te stellen dat God “direct de Heilige Geest schiep” toen wij begonnen te dwalen. Merk op dat ook bij deze metafoor God, de Bron van Liefde, dus moet “opmerken” dat de Liefde niet meer stroomt: “Hij” weet ervan. Vanuit ons gezien voelt deze innerlijke Stem als een herinnering aan de Liefde.

Punt is dat wij als verdwaalde aspecten van Liefde onze verlossing zijn gaan zoeken in te kleine dingen; we vragen niet te veel maar te weinig. Anders gezegd: onze kleine verlangens zijn minuscule afspiegelingen van dat grote verlangen naar verlossing uit de droom van dualiteit.

Dit plaatst, hoop ik, zaken wat in perspectief. Want met het vergeten van onze ware Identiteit, die Liefde is, zijn we niet alleen onze Bron, onze Vader, vergeten maar ook dat onze terugweg bestaat uit het laten stromen van Liefde. Herinner je dat Liefde zowel middel als doel is. In genoemde voorbeelden uit het leven van Helen zie je dan ook dat niet alleen zij geholpen wordt maar tevens anderen met wie zij in contact komt. De Heilige Geest (of Jezus) kan dus leiding geven die optimaal is voor alle betrokkenen. Aan de ene kant kan dit betekenen dat zelfs van origine ik-gerichte wensen dusdanig “vervuld” worden dat niet alleen ik maar ook die ander gediend zijn met de leiding die we ontvangen. Dit klinkt ook mooi door in het: “niet mijn wil, maar uw Wil geschiede!”. Want in feite is Zijn Wil ook onze wil.

Tenslotte nog een ander aspect. Wij bidden ook om hulp in situaties die ons niet aanstaan: “Heer, neem deze angst, boosheid, jaloezie, nare buurvrouw etc van mij weg”. Maar als wij onbewust ervoor kiezen om vast te houden aan onze illusie van afgescheidenheid dan kiezen wij ervoor om onze grieven te blijven koesteren. Hierin is de cursus heel radicaal en stelt hij dat we zelfs kunnen kiezen voor ziekte omdat we onbewust willen aantonen dat de afscheiding (met de dood als koning) echt is. De Heilige Geest respecteert onze keuze voor het gevoel van afgescheidenheid en voor ons lijkt het alsof ons gebed maar niet verhoord wordt. Met het ligt dan dus anders: wij kruisigen onszelf.

Deze blog is nu al langer dan ik wilde, maar hopelijk zie je dat de vraag die ik in de titel stel niet zo makkelijk te beantwoorden is als we zouden willen. Wat steeds meespeelt op de achtergrond is de vraag of ons gebed en de verhoring hiervan behulpzaam zijn bij de verlossing, het weer vrijelijk gaan stromen van liefde, tussen ons en God en tussen ons en elkaar. Onze blik op de situatie is per definitie vernauwd. Wij zien alles door de bril van afgescheidenheid waarbij het belang van een denkbeeldig en afgescheiden ikje voorop staat. Liefde ziet ons in oneindig veel groter verband en stelt alles in het grotere perspectief van Haarzelf, zelfs door ons misschien op 5 december een klein ego-cadeautje te geven 😉.