De non-duale visie van (bijvoorbeeld) de Cursus is tot uiterst simpele proporties terug te brengen naarmate ze een meer niveau-I karakter krijgen. Natuurlijk bestaan er helemaal geen niveaus in werkelijkheid maar hopelijk snap je toch wat ik hiermee bedoel. De kern boodschap is dat je liefde bent. Oneindig, niet geboren, niet begrensd en daardoor niet kwetsbaar. Deze niveau-I werkelijkheid zie je bijvoorbeeld terug in de beroemde samenvatting van de Cursus:

Niets werkelijks kan bedreigd worden.
Niets onwerkelijks bestaat.
Hierin ligt de vrede van God.

Einde discussie. Ik merk dat het heerlijk is om deze woorden te lezen en om ze diep door te laten dringen in m’n hart. De waarheid ervan kan, lekker duaal gesproken, ook steeds meer ervaren worden naarmate je als student je meer en meer laat inspireren door de Cursus, door de Liefde.

En toch. De vraag komt bij mij met regelmaat naar boven hoe behulpzaam het is om mezelf en onze broeders en zusters dit soort antwoorden te geven op de schijnvragen die we hebben en als echt ervaren. Wat voorbeelden:

• Ik voel me zo alleen: je bent niet alleen, je bent liefde.
• Ik voel me bedreigd door een situatie: je kunt niet bedreigd worden want je bent één.
• Ik ben bang voor ziekte en om te sterven: je bent niet een lichaam, je bent zoals God je geschapen heeft. Ga zo maar door.

Deze woorden zijn goedbedoeld en wellicht worden zo ook soms/dikwijls/altijd zo ervaren door de verlichte broeders die ze ons met een milde glimlach aanreiken. Onze eigen reactie hierop kan dubbel zijn. Aan de ene kant trekt de waarheid die erin doorklinkt ons aan, zeker als deze gecommuniceerd wordt in bijeenkomsten waarin iedereen aardig tegen je doet en liefst ook even met je knuffelt. Aan de andere kant lijkt het voor ons niet weggelegd en onbereikbaar in de rauwheid van ons gewone leven. Als het eenheidsantwoord klinkt op onze vragen dan slaat het bier gelijk dood. Het kan even als een lekker warm bad voelen maar als we de sauna uitwandelen staan we weer in de kou en snappen we niet waarom dat lekkere warme gevoel niet beklijft.

Terug dan maar naar de Cursus. De genoemde samenvatting kan op een smal strookje papier gedrukt worden maar toch is de Cursus veel dikker dan 1000 pagina’s. Ik vermoed dat dit niet zomaar is. Vergt het dan zoveel woorden om die simpele boodschap uit te leggen? Als we nu gewoon eens alles accepteren wat ons overkomt en ons steeds uitstrekken naar de liefde. Dat is toch de hele boodschap? Dat is toch onze uitweg uit de droom?

Jawel, de waarheid en de kern van de boodschap zijn simpel. Toch willen wij hier kennelijk niet aan anders zouden we allemaal 24/7 lopen te glimlachen. De Cursus legt ons uit waarom de illusie zo hardnekkig lijkt. Daarmee begeeft het zich op een niveau-II terrein waar de deur wagenwijd openstaat voor verwarring, misverstanden en heftige discussies. Kern van deze controversiële boodschap staat op talloze plaatsen in de Cursus, zo ook in hoofdstuk 27 (VIII):

Het geheim van de verlossing is slechts dit: dat jij dit jezelf aandoet. 2Wat ook de vorm van de aanval is, dit is nog steeds waar. 3Wie ook de rol van vijand of van aanvaller op zich neemt, dit is nog steeds de waarheid. 4Wat ook de oorzaak lijkt van enig leed of lijden dat je voelt, dit is nog steeds waar. 5Je zou namelijk helemaal niet reageren op figuren in een droom waarvan je wist dat je die droomde. 6Laat ze zo haatdragend en kwaadaardig zijn als ze maar zijn, ze kunnen geen effect op jou hebben, behalve wanneer jij naliet in te zien dat het jouw droom is.

 Wij kunnen verontwaardigd uitschreeuwen dat dit een wrede boodschap is. We willen toch immers liefde en geen ellende? En hoe zit het dan met die onschuldige kinderen in Syrië die onder het puin vandaan gehaald worden? Hebben die er ook zelf voor gekozen?

Dit is heftige kost. Dit gaat wat verder dan even een mooie tekst op een zoetgekleurd ECIW-wijsheidstegeltje. Dit los je niet op door even te knuffelen. Uiteindelijk vergt dit het duidelijk worden- en het aangaan van onze diepste ego-drijfveren. Anders blijven we simpelweg het oerthema van vermeende afscheiding (zonde), schuld en de duizend vormen van angst projecteren. We lijken te kiezen voor de liefdevolle knuffel maar hebben geen zicht op de onzichtbare drijfveren waarmee we onbewust vragen aan de illusie om ons een knal voor onze kop te geven. Mooier kan ik het niet maken.

Maar laten we niet doorslaan en de liefde in al haar uitingen afwijzen. Daarmee spoelen we het Kind met het badwater weg. De afwijzing van de liefde die we zijn is daadwerkelijk de kern van ons denkbeeldige probleem. Wanneer we echter blind blijven voor onze verborgen drijfveren dan kunnen we eindeloos horen dat we liefde zijn, daar lekker vaak van genieten maar vervolgens weer onbewust kiezen voor ellende. Zolang we dat doen, zoals blijkt uit al die niet-vredevolle ervaringen die ons lijken te achtervolgen, hebben we banaal non-duaal werk te doen. Tot die tijd mogen we die dikke blauwe pil bestuderen. Zodra we de hemelpoort doorgaan (zodra we echt beseffen dat we de hemel nooit verlaten hebben!)  kunnen we het boek dichtslaan.