Wie een beetje meedoet in ECIW- Facebookgroepen zal het wel herkennen. Gesprekjes die ongeveer als volgt verlopen.

A: Ik kwam iemand tegen die heel boos op me werd!

B: Dit betekent dat jij vergevingswerk hebt te doen, want je ziet alleen je eigen projecties. Het gebeurt immers allemaal in die ene denkgeest en er is helemaal geen “boze ander”.

Herkenbaar? Hier is toch geen spel tussen te krijgen? Dit is toch de kern van de non-duale visie? Toch zijn dit soort opmerkingen de dood in de pot. A kan reageren met “Oh ja, dank je wel, dat is ook zo” en B kan tevreden zijn dat hij zoveel helderheid heeft kunnen bieden. Maar is deze manier van elkaar de les lezen nu wel zo behulpzaam?

Ik meen van niet. We kunnen gewoon een boze broeder tegenkomen en hoeven dat niet te ontkennen met een premature niveau-I cursus werkelijkheid. Als iemand ons uitmaakt voor rotte vis dan hebben we dat niet zelf bedacht, laat staan zelf “gedaan”. Wat wél de vraag is, en waar ons werkelijke werkterrein ligt, gaat over onze reactie op deze woesteling. De vraag is niet of er een boze meneer staat te schreeuwen maar hoe we hierop reageren; doen we dit vanuit angst of vanuit liefde? Dus het minste wat B kan doen is om, in plaats van het voorval te ontkennen, aan A te vragen wat het voorval met hem deed. Werd A bang? Ging A zichzelf verdedigen? En kan B in een hierin iets betekenen voor A? En dat hoeft geen belerend metafysisch gesprek te zijn maar het kan ook zoiets simpels zijn als: “Joh, ik zie dat je geschrokken bent (dit is dus ook geen verzinsel dat B moet corrigeren in eigen hoofd!), ga even zitten. Wacht, ik zet even een lekker kopje thee voor je. Enzovoorts.

In ECIW maakt Jezus ons duidelijk dat iets metafysisch gezien op niveau-I inderdaad niet waar is maar dat het voorbarig ontkennen hiervan op niveau II niet behulpzaam is. Hij noemt dit het “oneigenlijk gebruik van ontkenning” (Txt 2, VII 5) en “onwaardig” (Txt 2, IV). In dit laatste geval gaat het over het lichaam (en dus over alles wat we menen te zien in de wereld) en zegt Jezus:

Toch is het haast onmogelijk zijn bestaan in deze wereld te ontkennen. Wie dit doet, begaat een bijzonder onwaardige vorm van ontkenning. ‘De term ‘onwaardig’ betekent hier alleen dat de denkgeest niet hoeft te worden beschermd door de ontkenning van wat onnadenkend is. Als iemand dit ongelukkige aspect van de macht van de denkgeest ontkent, ontkent hij ook die macht zelf.

Ik kan me zo voorstellen dat persoon B de telefoon pakt en Jezus opbelt om verhaal te halen. “Zeg Jezus, wat motiveerde jou eigenlijk om ECIW te dicteren aan Helen Schucman”. Jezus: “eh, ik wilde waarlijk behulpzaam zijn. Ik zag zoveel verwarring onder m’n broeders dat ik graag wilde helpen. B, nu triomfantelijk: “Aha! Daarmee maakte je de illusie echt, lieve broeder. Er zijn geen anderen, dat projecteer je maar. Je had gewoon je eigen denkgeest moeten corrigeren en daar je innerlijke vrede hervinden!”.

Binnen onze wereld mogen we “normaal” doen en hieronder valt het zien en benoemen van alle shit om ons heen. De volgende stap is niet het ontkennen ervan, dat is “bijzonder onwaardig”. Ontkennen is maar al te vaak de reactie van een bang, klein zelf. Anderen aansporen hetzelfde te doen is al helemaal niet behulpzaam. De vraag is, zoals gezegd, wat de beelden met ons doen? Als we bang worden mag de angst naar de liefde gebracht worden. Na vergeving hiervan ontstaat de mogelijkheid om met een liefdevolle respons te komen. En wellicht daagt vervolgens een besef van verbondenheid met die boze man. Mogelijk zien we dan niet langer een boze broeder maar een verwarde broeder die om liefde vraagt. En zou het niet heerlijk zijn als we dan komen tot een ervaring van innige, mysterieuze verbondenheid met hem en alle andere broeders en zusters. Een besef dat de ander geen “denkfout” van ons is maar dat we in eenheid verbonden zijn met elkaar. Liefde is zowel middel als doel om te komen tot een ervaring van eenheid. Dat is heel wat anders dan elkaar met een eenheidstheorietje de les te lezen.

Stoort me dit dan zo? Ja zeker, dat hoef ik dus niet te ontkennen. En nu? Nu mag ik een vergevingsles leren. Wat doet het mij als ik meen dat (een echte!) broeder of zuster mij de les leest? Dan voel ik me soms aangevallen. Oké Heilige Geest, ik maak even een belafspraak met U!