Als ik me goed herinner betrof het volgende de manier waarop indianen omgingen met stamgenoten die worstelden met persoonlijke problemen. Ze gingen in een kring zitten en gaven allemaal volledige en liefdevolle aandacht aan het verhaal van hun broeder die het probleem inbracht. Meer niet. Als echter deze persoon bij een volgende gelegenheid dezelfde kwestie nogmaals uitgebreid wilde gaan vertellen dan keerden de anderen zich demonstratief om. Ze gaven het verhaal geen verdere aandacht.

Deze handelswijze doet me denken aan een opleiding non-duaal coachen die ik ooit volgde. De eerste les ging over drie manieren van luisteren die we praktisch uitvoerden om te ervaren wat de gevolgen van de betreffende manier waren. Ik schets de oefening:

1. “Detached”: Je luistert afwezig of zelfs afwijzend naar het verhaal van de ander. Je zit bijvoorbeeld wat achterover met je benen en/of armen over elkaar geslagen. Gevolg: er ontstaat weinig contact en de spreker voelt zich niet gehoord laat staan begrepen. Hij gooit er mogelijk een schepje bovenop of loopt boos weg.
2. “Attached”: Je zuigt gulzig de woorden van de ander naar binnen en buigt je bijvoorbeeld naar hem toe om je aandacht te tonen. Je kunt zijn arm aanraken en dingen zeggen als: “Och, man toch. Wat erg. Wat een toestand. Oh ja, ik begrijp precies wat je bedoelt. Je hebt het ook niet makkelijk. Ik snap helemaal waarom jij je zo ellendig voelt. Je hebt natuurlijk een punt. Et cetera. Gevolg: De spreker voelt zich helemaal begrepen en in zijn gelijk gesteld. “Zie je wel, de therapeut vind ook dat ik gelijk heb en een enorm menselijk drama meemaak!”.
3. “Neutraal”: Je geeft als therapeut alle aandacht en maakt open oogcontact. Je zit rechtop en kunt verbaal en non-verbaal laten merken dat de boodschap gehoord wordt en overkomt. Je kunt ook vragen stellen om de kwestie duidelijker te krijgen. Je wijst de persoon en zijn probleem niet af, je ontkent het niet maar je gaat het ook niet bevestigen als zijnde een onoverkomelijk fenomeen dat de persoon de rest van zijn leven zal achtervolgen.

Deze bespiegelingen kwamen naar boven toen ik vanmorgen het bijgevoegde filmpje van Ken Wapnick zag dat ik je van harte aanbeveel. De titel ervan is veelbetekenend: “You can’t get to the truth until you first look at the error” (je kunt niet tot de waarheid komen als je niet eerst bereid bent naar de vergissing te kijken).

Laat me deze drie invalshoeken proberen te combineren. We hebben als cursusstudenten natuurlijk te maken met ziekte en conflicten. Wat gebeurt er als we hier mee omgaan volgens de eerste manier dus detached? We kunnen dan besluiten om heel snel ons heil te zoeken in het roepen van oneliners als “ik ben niet dit lichaam” of “er is eigenlijk niks aan de hand”. Op zich zijn deze uitspraken helemaal waar maar de vraag is of wij ze uit angst roepen, dus om zo snel mogelijk van de vermeende ellende af te komen, of dat we ze roepen als doorleefde ervaring na bijvoorbeeld een vergevingsoefening.

We kunnen ook attached reageren, dus via manier 2. Dat is het “gevaar” van je ervaringen delen met anderen en blijven hangen in “ach wat erg” of “oh, dat heb ik ook (of zelfs erger)”. Je kijkt dan wel naar het ogenschijnlijke probleem maar je accepteert de ego-interpretatie ervan en neemt het serieus. Je geloof in afscheiding en dus ook in de echtheid van kwetsbaarheid, aanval, verdediging, schuld en noem maar op. Het verhaal moet verteld worden, zie het voorbeeld van de indianen, en er moet aandacht gegeven worden maar we moeten voorkomen dat we samen met de spreker gaan geloven dat er een echt drama plaatsvindt.

Het is de taak van de luisteraar en van ons in deze Facebook-groep om liefdevol aandacht te geven aan degene die een kwestie inbrengt. Daarbij wil ik graag opmerken dat ik zelf geen fan ben van de wel erg rigoureuze aanpak van de indianen om na één keer me af te wenden van de spreker. Volgens mij schiet je dan ook door naar de detached houding. Jezus antwoordt in de Bijbel op de vraag van Petrus hoe vaak we de ander moeten vergeven: 7 x 70 maal, dus in feite met engelengeduld.

Het is niet behulpzaam om de ander te bevestigen in zijn visie dat hij werkelijk een slachtoffer is van de wereld of van anderen. Denk aan misschien wel de lastigste maar belangrijkste werkboekles uit de cursus (Nr 31): “Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie”. Door deze les te noemen neem ik het “risico” dat er een cascade aan ellende genoemd gaat worden door lezers van deze blog variërend van een rottige opvoeding, tot karma via natuurrampen naar oorlogsgeweld. Ontken ik dit dan allemaal? Nee, natuurlijk niet, want dat zou een detached reactie zijn, een ontkenning van de macht van de denkgeest die al deze ellende bedenkt zoals Jezus direct uitlegt in les 32: “Ik heb de wereld die ik zie bedacht”. En deze les kan als olie op het vuur gezien worden omdat wij de neiging hebben om het te zien als een beschuldiging.

Ik ga dat hier nu niet uitwerken. Wat ik wel zie is dat het niet behulpzaam is om weg te kijken noch om de vermeende ellende op te blazen. Het rustige luisteren van indianen en van de “neutrale” therapeut kun je zien als het brengen van de kwestie naar de Heilige Geest, naar Liefde. Hij kijkt niet weg van de ego-illusie noch maakt hij de illusie echt door mee te jammeren. Hij kijkt met vergevende ogen en ziet achter alle vermeende ellende een roep om liefde. Kunnen we onze ego-verhalen laten genezen door die zachte blik en kunnen we behulpzaam zijn door met dezelfde blik te kijken naar elkaars verhalen? Laten we samen verder gaan, met engelengeduld.

https://www.youtube.com/watch?v=nZgZHNNizSw

Verder praten over deze blog? Dat kan in de Facebook groep Een Cursus in Wonderen -met elkaar: https://www.facebook.com/groups/1729402673955236