Het lijkt soms onbegonnen werk om elke situatie die we in ons denkbeeldige leven tegenkomen te analyseren in het licht van de Cursus. En dat is het ook. Analyse veronderstelt een logische samenhang, een vorm van waarheid, die juist vreemd is aan onze projecties. Ons ego smult van vragen over zijn functioneren. Een klassieker in Cursus-kringen is bijvoorbeeld de vraag: ‘hoe is het ego ontstaan?’ Hierin zit namelijk een geniepige en onjuiste aanname, namelijk dát het ego ontstaan is. Als je hier onbewust van uitgaat kun je eindeloos door kletsen over dit ego met al z’n zogenaamde kenmerken en streken.

Toch bedient de Cursus zich van veel woorden om juist dít te beschrijven: het ego bestaat niet. In Advaita kringen hanteert men wel de analogie van de splinter. Je hebt een splinter (duale woorden) nodig om een andere splinter (de illusie van het ego) te verwijderen. In dezelfde kringen volgt dan de vraag wie die ‘je’ is die een splinter denkt te kunnen verwijderen. Dat kan behulpzaam zijn om het ego-denksysteem dol te laten draaien zodat kortsluiting ontstaat en iets van het licht gezien kan worden.

In de Cursus wordt vergeving ‘gebruikt’. Op zich ook een duale activiteit (er lijkt immers een iemand te zijn die iets vergeeft) maar eentje zonder vervelende bijwerkingen. Dit vergeven kan een wat analytisch karakter krijgen. Die neiging bespeur ik bij mezelf; de hele zaak eens lekker metafysisch proberen te ontrafelen. Niet fout en soms verhelderend maar niet meer dan een opstapje naar een levende ervaring van vergeving. De neiging om te blijven hangen in verklaren en begrijpen komt voort uit angst om iets van eenheid daadwerkelijk te ervaren. Toch is dit ervaren de enige weg uit het doolhof van het denken. Je kunt praten over afscheiding maar je kunt directer voelen wat je geloof in ‘ik versus de ander’ met je doet. Je kunt de verharding voelen en besluiten dat je dit niet meer wilt. Die verharding wordt in werkboekles 85 aangeduid met het woord ‘grieven’. Je voelt je verslaving aan het vasthouden aan je speciaalheid, aan je ik. Maar je kunt er, God zij dank, gevoel voor krijgen wat er gebeurt als je deze kramp naar de liefde brengt. Het wonder van vergeving.

Het leven wordt dan ook eenvoudiger. Je gaat meer voelend door het leven en de analyse schuift wat naar de achtergrond. Het is nog steeds een nuttige ‘splinter’ om een juiste gerichtheid te krijgen maar daarna mag je het stokje overdragen aan de Heilige Geest. Is het dan allemaal appeltje-eitje? Misschien voor sommigen, maar ik ben een trage dus kennelijk angstige leerling. Gelukkig is de Heilige Geest liefdevol en geduldig en blij met ieder (denkbeeldig) mini-stapje dat ik zet. Vervolgens mogen we genieten van ieder straaltje zon.