Dit zijn de woorden waarmee men ons soms probeert te troosten als er iets ergs gebeurt in ons leven. Als we een trauma meemaken en bijvoorbeeld een naaste verliezen. En het klopt ook wel dat binnen onze droomwereld de scherpe kantjes wat lijken te verdwijnen naarmate de tijd verstrijkt. En toch. Als we dan in gedachten teruggaan naar traumatische gebeurtenissen die decennia geleden hebben plaatsgevonden dan blijkt de wond dikwijls verre van genezen. Opgekropte pijn kan in alle hevigheid naar boven komen en oudere volwassenen kunnen hartverscheurend huilen als ze ‘terug gaan in de tijd’.
Nee, de tijd is niet onze natuurlijke vriend. Integendeel. De tijd is een belangrijk onderdeel van de illusie. Het is een projectie die we zelf verzonnen hebben met een heel duidelijk doel. Het ego smult van een uitspraak als ‘gedane zaken nemen geen keer’. Het vindt het heerlijk als onze denkbeeldige zonden in het steen van de tijd gekerfd worden. Het vindt het prachtig als we achtervolgd worden door ons zogenaamde verleden. Als we vervuld worden met gevoelens van machteloosheid. Van onveranderlijkheid. Liefst combineert het ego dit met een angstaanjagende en onvermijdbare toekomst. Wat hangt ons allemaal boven het hoofd aan ellende? Oorlog, milieurampen, persoonlijke ellende en natuurlijk de onafwendbare dood.
En zo vormen we dan het angstige beleg van de nare sandwich genaamd ‘tijd’. We spartelen om aan de omknelling te komen maar ‘de gedane zaken’ en ‘de onvermijdbare toekomst’ houden ons stevig vastgeklemd. Hier proberen we dan maar het beste van te maken. Als we mazzel hebben komen we onze 80 levensjaren zonder al te veel ellende door waarna we min of meer tevreden het moede hoofd neer kunnen leggen. Het ego staat nu op de bank en applaudisseert luid. Yes, zo wil het dat we ons voelen!
Maar waartoe wil ons ego dit zo graag? Kijk maar eens goed wat het met je doet als je bovenstaand verhaal over verleden en toekomst gelooft. Zie hoe het je gevoel van afgescheidenheid bevestigt. Je voelt je klein en een strijder tegen het leven. Het is interessant om eens voorzichtig te zagen aan deze belangrijke poot van de stoel van ons ego. Dat kun je als mentale oefening vrij gemakkelijk doen. Want als we nuchter de blik naar binnen slaan dan moeten we al snel erkennen dat verleden en toekomst inderdaad niet bestaan. Ons geheugen is niets anders dan beelden die we ons NU herinneren. De toekomst is niets anders dan beelden die we ons NU verbeelden. En beelden zijn maar beelden. Afgoden die we kunnen geloven, of niet..
Maar ik wil je uitnodigen om dit niet uitsluitend als oppervlakkig gedachtenexperiment uit te voeren. Laat die beelden uit verleden en toekomst maar eens verschijnen. En ja, dat kan pijn doen of angst veroorzaken. En ja, het kan heel behulpzaam te zijn om dit te samen te doen met iemand die je hierin kan begeleiden. Als we het namelijk alleen doen bestaat de verleiding dat we de beelden zo serieus nemen dat we voortijdig afhaken en er van weg rennen. We menen dan dat onze pijn en angstgevoelens echt zijn en daarom zo snel mogelijk ontweken moeten worden.
Als kind woonde ik op een woonboot die aan het einde van een donkere dijk lag. Als ik ’s avonds over de onverlichte dijk terug liep naar de boot was ik bang. Ik hoorde het riet wuiven in het donker en het zwarte water klotsen tegen de wal. ‘Ik ben niet bang, ik ben niet bang, ik ben niet bang’, hield ik mezelf voor. De schreeuw van een reiger was voldoende om mijn hartslag te verdriedubbelen en me een sprong van schrik te laten maken. Ik was wel bang. Heel bang.
Dus voel die pijn uit het verleden en die angst voor de toekomst en ‘beleid’ dat je erin gelooft. ‘Ja, ik denk dat ik voor het leven gekwetst ben. Ja, ik ben doodsbang voor ziekte en de dood’. Erken het, voel het. En erken dan wat deze gevoelens je lijken te bieden. Ondanks het feit dat je het rot gevoelens vindt bieden ze je toch iets. Namelijk het gevoel dat je bestaat. Dat je heel erg bestaat, in al je afgescheidenheid. En dan, met dank wederom aan Byron Katie, wie zou je zijn zonder die pijn en zonder die angst? Zie, een heel klein beetje hoe spannend het is om deze nare gevoelens heel voorzichtig te betwijfelen.
Vervolgens is het moment daar niet met het ego naar de tijd te kijken maar met de Heilige Geest. Het is NU tijd om met je gevoelens van pijn, angst en gezonde twijfel naar Hem te gaan. Naar de Liefde. Kijk Heer, ik heb pijn. Ik ben zo bang. Ik zie dat ik gek genoeg vasthoud aan deze gevoelens en dat ik niet de kracht heb om ze los te laten. Hier ben ik heer. Ik leg al deze gevoelens in Uw handen. Geef me Uw blik hierop. De blik van vergeving. Geef me Uw kracht. Niet om echte ellende te overwinnen maar om er niet langer in te geloven. Ik wil mijn blik richten op U, op de Liefde. Dank U dat Uw Wil al is geschied. Dat ik zeker in Uw armen land als ik me toevertrouw aan U.
Les 214: Ik leg de toekomst in Gods Handen.