Laten we het maar gewoon toegeven; we doen de Cursus omdat we het zat zijn om ellende te ervaren. Het lijkt er op dat we sowieso pas geïnteresseerd raken in wat we spirituele groei noemen als de gangbare oplossingen van onze wereld geen uitkomst meer bieden. We zijn de pijn en de psychische nood meer dan zat. Het lijkt ons heerlijk om vrij te zijn van pijn, angst en van een sombere stemming. We hebben de gangbare schijnoplossingen van de wereld wellicht al uit den treure geprobeerd maar deze hebben ons niet gebracht waar we zo vurig op hopen: verlichting van onze klachten. Wie kan ons nu nog helpen?

Zodra er iemand opstaat die roept dat hij of zij de ultieme oplossing voor onze ellende gevonden heeft staan we vóór in de rij om te onderzoeken of het iets voor ons is. Dankzij internet kan onze zoektocht uitgebreid worden en buitelen de YouTube-filmpjes van blije leraren over ons scherm. We zien hun serene glimlach en we drinken gulzig hun woorden over liefde, vrede en conflictloosheid. Oh ja, dat willen wij ook, die rust, die kalmte, het eeuwig durende goede humeur. Hier is, laat ik daar helder over zijn, helemaal niks mis mee en laten we vooral heerlijk genieten van het samenzijn met hen in een gelukkige droom.

Toch is het leerzaam om te kijken wat ons nu zo precies aantrekt in het beeld van de serene leraar. Dan blijkt dat wij gedreven worden door onze eigen overtuigingen over de echtheid van de wereld die we menen te zien. Sta me toe een barstje te slaan in het beeld van die sereen lachende leraar. Enkele van de grootste hedendaagse leraren krijgen kanker, ervaren veel pijn en sterven. Huh, hoe kan dat nou? Een goede vriend van me stopte met het bijwonen van de bijeenkomsten bij Hans Laurentius omdat hij getuige was van een ruzie die Hans had met een vrouw. Hé, een geestelijk leraar die uit z’n pantoffel lijkt te schieten? Dan zijn ze zeker toch wat minder verlicht dan we dachten. Dan maar even de overtreffende trap: Jezus die het tempelplein reinigt door marktkraampjes om te rammen. Zou hij dat met liefdevolle glimlach gedaan hebben? Of, waar ik in een vorige blog over schreef, Jezus die bang is bij de naderende martelingen.

Wat kunnen we leren van de verontrusting die we ervaren als verlichte leraren ogenschijnlijk dezelfde angst en pijn meemaken als wijzelf? Wat kunnen we ervan leren als we hun reactie gaan vergoelijken of zelfs glashard ontkennen? Het laat slechts zien dat we menen dat wij betekenis kunnen toekennen aan dat wat we met onze ogen menen te zien en met onze oren menen te horen. Wij menen boze of bange mensen buiten ons te zien en vinden dat op een of andere manier bedreigend voor onszelf. Wij hebben besloten om de illusie van afgescheidenheid nog steeds volledig serieus te nemen. We zijn de allereerste werkboeklessen al weer lang vergeten. Neem als één van de vele voorbeelden les 6: Ik voel onvrede omdat ik iets zie wat er niet is.

Lessen zoals deze gebruiken we graag om ons in het dagelijks leven wat rustiger te voelen als iemand ons lijkt aan te vallen. Is er echt sprake van een aanval? Nee, dat lijkt maar zo. Het is slechts een roep om liefde. Onze dierbare lijkt in nood? Is dit echt zo? Nee, ik zie iets wat er niet is, ik kijk naar een volmaakte schepping van God. De historische Jezus is boos en bang. Ho, stop! Dit mag niet zo zijn. Dit is echt en we willen geen bange Jezus! Waarom niet? Omdat wij dan zelf ook echt angst en pijn zouden kunnen ervaren en dat willen we niet. Waarom niet? Omdat we nog zo diep geloven dat angst en pijn écht zijn dat we ons niet onze helden willen laten afnemen die ons getuigen van het tegendeel. Wij willen dolgraag een sereen afgescheiden ikje kunnen zijn dat geen last heeft van de “echte” boze buitenwereld.

Onze afkeer van beelden van bange, zieke of boze leraren blijkt evenredig met de mate waarin we nog geloven dat we zelf echt een afgescheiden ikje zijn in een boze wereld. We geloven nog steeds de beelden die we zelf projecteren van aanval en verdediging, van pijn en lijden. Hoe dubbel is dit. We ageren zo heftig tegen het beeld van een lijdende verlosser omdat we nog zo erg geloven dat het lijden dat we menen te zien echt is. Het beeld van de lijdende Christus is ons eigen zelfbeeld. Wij willen zelf als lichaam sereen kunnen blijven ondanks zogenaamd echte pijn. We willen nog 1% lichaam als afgod behouden en nemen genoegen met 99% hemel. Dit kan echter niet, het is alles of niks. Die laatste 1% houdt in dat zelfs een van pijn huilende Jezus niet meer is dan een beeld in onze eigen denkgeest dat vergeving behoeft. Dan zal het doek in de tempel scheuren en de hemel opengaan.

Niets werkelijks kan bedreigd worden.
Niets onwerkelijks bestaat.
Hierin ligt de vrede van God