We zijn weer begonnen met een serie herhalingslessen. In de inleiding van deze lessen adviseert Jezus ons hoe we het beste deze lessen kunnen inzetten. Het zal jullie bekend zijn; niet alleen ’s ochtends en ’s avonds een paar minuten de inhoud van de les overwegen maar elk heel en half uur. Hij weet dat dit voor ons een pittige uitdaging is en de manier waarop we hier mee om mogen gaan is liefdevol en niet rigide. Vanmorgen kwam het woord ‘hersenspoeling’ in me naar boven. Dit heeft gewoonlijk een negatieve bijklank waarbij de associatie wordt gemaakt met hiërarchische sektes waar men uit is op absolute gehoorzaamheid, macht en gewoonlijk ook op geld. Sekteleden vervreemden van hun naasten en trekken zich soms terug in de besloten omgeving van hun groep.

Als we uitsluitend naar de vorm kijken kunnen we ook bij het cursus-onderricht zien dat dit zich concentreert rond enkele bekende leraren, dat er bijeenkomsten en retraites zijn en dat soms een geldelijke bijdrage wordt gevraagd. Ik denk dat het goed is als we zelfkritisch blijven en deze vormen blijven toetsen aan de inhoud, aan de boodschap. Krijgen we de neiging om ons terug te trekken en superieur te voelen aan niet-cursisten? Of worden we uitgenodigd om ons juist te verbinden met alles en iedereen? Zijn betalingen nodig en, zo ja, zijn deze nog proportioneel? Worden we uitgenodigd zelf te onderzoeken en ervaren wat voor ons werkt of moeten we de waarheid maar aannemen van iemand die beweert het allemaal beter te weten?

Dit gezegd hebbende besef ik me dat de cursus ook als ultiem radicaal gezien kan worden. Een IS-terrorist is er heilig van overtuigd dat hij zich zo totaal mogelijk op God afstemt en de goddelijke wil uitvoert als hij een aanslag pleegt om ongelovigen te doden. Ook wij, cursisten, willen ons totaal op God afstemmen. Onze functie is echter vergeven en niet aanvallen. Verbinden en niet kapotmaken. We kunnen de waarheid niet afleiden uit de vorm die we zien maar ik heb het hier dan ook niet over het plegen van goede daden maar over de gesteldheid die we in liefdevolle verbondenheid kunnen ervaren.

Maar ik dwaal af. Terug naar de hersenspoeling. De werkboeklessen zijn wel degelijk een training en ook nog eens een tamelijk intensieve training. Zoals woorden als God, vergeving en verzoening een liefdevolle betekenis krijgen binnen de cursus mag dit wat mij betreft ook gelden voor het woord hersenspoeling. Ik laat die grijze massa van mij graag schoon spoelen door de Heilige Geest. In de Bijbel waste Jezus de voeten van de discipelen Samen met de aanvankelijk aarzelende Petrus roep ik nu ook: “was me maar helemaal Jezus!”. En ik denk hierbij terug aan de doop die ik mocht ondergaan in een Baptistengemeente.
Kennelijk hebben wij te maken met tamelijk hardnekkig vuil in onze denkgeest. Ik kan het beter anders zeggen; het vuil is niet zozeer hardnekkig maar onze bereidheid om onszelf te laten wassen is gering. Daarbij komt, ik spreek ook voor mezelf, nog een soort luiheid. Waarom dat hele dikke blauwe boek? Waarom 365 werkboeklessen en elk uur twee maal proberen hieraan te denken? Wat ik ook bespeur, ik vorm weer geen uitzondering, is de neiging om de cursus alleen te pakken als dingen echt tegen zitten. Zolang het zonnetje schijnt en ik geen onzekerheden ervaar is de bereidheid om de hersenen te laten spoelen niet zo groot. Bij conflicten, angst, pijn enzovoorts groeit de bereidheid. Maar over welke bereidheid heb ik het dan? De bereidheid om te ontwaken of de bereidheid om weer zo snel mogelijk terug te keren naar een gelukkige droomtoestand zonder ellende? Dikwijls geldt gewoon dat laatste. Ik zoek een quick-fix.

De cursus laat zich niet makkelijk voor onze instant-geluk-behoefte karretje spannen. Het tekstboek is niet echt een pageturner en over dat werkboek heb ik het net gehad. De neiging bestaat om terug te vallen op een eenvoudig stappenplan. Er zijn verschillende 6 of 7 stappenplannen beschikbaar en onlangs deed ik nog een 40-daags programma van Lisa Natoli. Dit zijn heerlijke hulpmiddelen die ons ter beschikking gesteld worden door liefdevolle leraren die ons oprecht willen helpen. Laten we hier vooral dankbaar gebruik van maken. Maar, en dit is mijn persoonlijke overweging, in aanvulling op en niet in plaats van de Cursus. Mogelijk zijn er cursisten die aan een soort samenvatting van de cursus genoeg hebben. Mogelijk zijn anderen voorlopig geholpen met de quick-fix en zoeken ze vooral niet meer dan dat. Ook totaal prima en schuldeloos. Ik merk echter dat er ook sprake kan zijn van een soort luiheid die het resultaat is van een diepere weerstand tegen een echte mind-training zoals de cursus deze voorstaat. Ik wil me dan gewoon snel wat beter voelen en, als dat met zo min mogelijk moeite gelukt is, dan ga ik weer verder waar ik gebleven was.

Onderzoek gewoon je eigen drijfveren, zou ik willen zeggen. Ze kunnen nooit fout of zondig zijn maar wellicht kun je in de weerstand tegen het intensief doen van de 365 werkboeklessen ook iets gaan herkennen van de weerstand om je hersenpan eens echt fundamenteel te laten schoonspoelen. Ik heb de intensiteit en herhaling van de werkboeklessen in elk geval wél nodig om steeds meer ruimte te maken voor Hem. Hoe zit dat met jou?