Dit jaar deed ik weer dagelijks de werkboeklessen en verbaasde me opnieuw, zoals elk jaar, over de onpeilbare diepte van elke les. Er wordt wel eens gewaarschuwd voor verslaving aan de Cursus en dat beweegt sommige studenten om na één jaargang te besluiten zich geheel te gaan richten op hun innerlijke leraar en te stoppen met de Cursus. Ik meen dat dit niet terecht is. Het is waar dat het ego kan besluiten dat de Cursus erg moeilijk is en dat er maar lastig doorheen te komen is na zware en langdurige studie. Dit is inderdaad een valkuil en een ego-truc. Dan wordt inderdaad herhaling gebruikt als afweermechanisme tegen die heerlijke waarheid: je bent in liefde één met je Vader en je Broeders. Maar een herhaling van de werkboeklessen onder leiding van die innerlijke leraar is geen afweermechanisme maar een eerlijke bereidheid tot verdieping. Het ego verklaart zichzelf vroegtijdig volleerd maar wie wil blijven luisteren aarzelt niet om ook de geschreven woorden van Jezus herhaaldelijk te lezen, te overdenken en toe te passen in zijn leven.

In aansluiting hierop merkte ik in communicatie met medestudenten sowieso soms een onzorgvuldig en willekeurige omgang met de Cursus. Telkens werd een beroep gedaan op leiding door de innerlijke leraar en werd er geschermd met een paar absolute begrippen uit de Cursus zoals: alles is één, er is geen buitenwereld en er is geen ander. Hoewel dit inderdaad kernbegrippen zijn uit de Cursus merkte ik dat het schermen hiermee niet goed voelde en dat het opvallende duale bijwerkingen met zich mee bracht. Samengevat is dit te omschrijven als spiritueel navelstaren dat eindigt in geloof in een afgescheiden zelf dat “naar buiten” kijkt en de wereld en de ander afdoet als een nare droom met een soort onverschilligheid en vervreemding als resultaat.

Waar komt dit vandaan? Het spoor bleek terug te volgen tot de manier waarop Ken Wapnick in zijn latere boekjes schreef over de Cursus. Sommigen beweren dat hij zich vergiste met een eenzijdige interpretatie van de Cursus. Ik vermoed dat het iets minder zwart-wit is. Wapnick geeft zwaar tegengas aan de toen gangbare duale Christelijke visie. Deze visie, met scheiding tussen een zelf, God en de wereld, is erg aantrekkelijk voor het ego. Wapnick torpedeert terecht elke listige poging van het ego om van de Cursus toch weer een vertrouwd duaal construct te maken. Maar ons ego zou geen ego zijn als we ook de woorden van Wapnick niet zouden gaan gebruiken om ons geloof in afscheiding te bestendigen. Ik noem dit: doorgeschoten non-dualisme. Hierin gaan we vanuit ons ego (dus terwijl we nog geloven in afscheiding) in feite roepen dat er geen schepping is en dat Vader, Zoon, Heilige Geest (Drie-eenheid) samengeperst en platgeslagen dienen te worden tot één ongedifferentieerd prutje dat dan weer opvallend veel op ons ego gaat lijken.

Ik kwam een andere interpreet van de Cursus op het spoor, Robbert Perry en zijn vrienden van The Circle of Atonement. Ik ga niet zo ver als Perry door te beweren dat Wapnick er soms naast zit in zijn boeken. Ik meen echter wél dat we in de Nederlandse Cursus-gemeenschap te veel leunen op zijn boeken en video’s waar het voor ons huidige studieniveau beter zou zijn om dichter bij de didactische structuur van de Cursus zelf te blijven. Hierin worden we via duaal woordgebruik wat we kunnen begrijpen  gebracht tot een langzaam en zorgvuldig oplossen van ons geloof in afscheiding. Perry volgt de hoofddocent, Jezus, hierin op de voet en vermijdt hiermee volgens mij valkuilen waarin we snel stappen als we aan de haal gaan met Wapnicks abstracte eindinzichten.

Letterlijk uit deze kring van The Circle las ik hun fraaie “Complete & annotated edition” van de Cursus. Een enorme pil met daarin alle notities van Helen Schucman. Vertegenwoordigers van de Foundation of Inner Peace, de groep die onze bekende blauwe variant op de markt hebben gebracht, geven aan dat het niet de bedoeling was dat persoonlijke berichten van Jezus aan Helen en Bill gepubliceerd zouden worden, iets wat Perry overigens overtuigend weerlegt. Ik vond de dikke pil interessant en leerzaam maar ook moeilijk door alle verwijzingen naar psychotherapie en de Bijbel. Iets voor liefhebbers, denk ik, maar geen noodzaak voor een goed begrip van de Cursus.

Dit gezegd hebbende vind ik het boekje “One Course, Two Visions” (ook van The Circle) wel een regelrechte aanrader voor elke Cursus-student die meent dat hij het nu wel weet en doorheeft wat de Cursus zegt, hierin onbewust beïnvloed door de uitingen van Wapnick. Dit absoluut niet om te komen tot een mentaal welles-nietes-spel maar om onbewust geadopteerde en (onbewust) blokkerende overtuigingen los te kunnen laten. Zeker mensen die worstelen met vragen als “zijn er anderen buiten mij” of “weet God nu wel of niet van mijn problemen” kunnen middels dit boekje een heerlijke en Cursus-getrouwe bevrijding ervaren.

<Binnenkort: Mijn spiritueel jaaroverzicht II: The Way of Mastery>