Wij houden van een helder en doortimmerd betoog waarin de spreker zichzelf niet tegenspreekt. Dit verlangen wij ook van Een Cursus in Wonderen (ECIW). Hoe zit het nu precies met God, de Heilige Geest, de Zoon en met de Schepping? Kan iemand ons dat nu eens een keer heel rustig en stap voor stap uitleggen want zoals het in de Cursus wordt geformuleerd begrijpen we het niet goed. Op zoek naar houvast wenden we ons tot ervaren leraren en schrijvers. We vinden het fijn als deze broeders en zusters bereid zijn om, liefst aan de hand van duidelijke schema’s, ons uit te legen hoe het nu zit met die non-dualiteit van ECIW. En gelukkig zijn er veel mooie en behulpzame boeken verschenen. Dus wat is nu mijn kwestie?

Ik wil wijzen op een valkuil. De valkuil is dat wij kunnen menen dat het begrijpen van ECIW erg belangrijk is. Zodra we dit vinden doen we echter, zonder dat we het in de gaten hebben, een geloofsuitspraak. Onbewust geloven we namelijk dat wij met ons verstand kunnen bepalen of iets klopt. Dat “bepalen of iets klopt” is echter een vorm van oordelen. We hechten dus onbewust doorslaggevende waarde aan het oordelend vermogen van ons vertrouwde instrument, ons verstand. Wat we niet beseffen is dat ons verstand een uitstekend instrument is binnen de wereld van tijd en ruimte maar ´geen verstand heeft van´ het mysterie dat de schepping nu eenmaal is. Ons verstand is onderdeel van de droom, van de illusie. Binnen deze droom plaatsen wij het op de troon en geven het alle macht. Dit instrument, ons verstand, is echter niet in staat om verlossing te realiseren. Ons verstand kan slechts één ding heel goed: verhaaltjes maken binnen de droom.

De droomleraar, en hieronder beschouw ik ook mezelf, kan niet anders doen dat dat: nieuwe verhaaltjes maken en hopen dat die verhaaltjes ons helpen om de beperktheid van ons alledaagse denken te doorzien opdat we ons mogen openen voor het mysterie van liefde. Maar helaas. Verhaaltjes gaan een eigen leven leiden en dat is niet zo gek als we beseffen dat wij, verstandelijke wezentjes, verslaafd zijn aan kloppende verhaaltjes. Als we niet oppassen worden we nieuwe Schriftgeleerden die zogenaamd precies kunnen uitleggen hoe ‘alles’ in elkaar steekt. Wij kunnen dan bijvoorbeeld menen dat de volgende woorden heel wijs zijn en de waarheid omschrijven:

“De waarheid is non-duaal en daarom is onderscheid in Gods schepping onmogelijk. Dat is toch logisch? Dat betekent dat er geen onderscheid tussen God, Heilige Geest en de Zoon kan bestaan. Hetzelfde geldt voor meervoudsvormen als “Zonen” en “Kinderen”. In eenheid bestaat geen meervoud. Schepping is goed beschouwd ook niet mogelijk in eenheid en schepping van een universum dus al helemaal niet. Het ultieme doel is dat dit universum verdwijnt en dat we doorzien dat zaken als de drie-eenheid en meervoudsvormen allemaal symbooltaal is die we zo snel mogelijk dienen te overstijgen. We moeten dus terug naar de eenheid”.

Logisch toch? Hier is toch geen speld tussen te krijgen? Klopt, ons verstand vindt dit heel logisch en knikt instemmend. Nu begrijpen we eindelijk die metafysica van de Cursus en kunnen we ook kritisch kijken naar duale uitingen door andere leraren en in andere boeken en dan roepen dat het niet klopt.

Maar helaas. Iets kan volgens de criteria van ons verstand helemaal kloppen en toch niet behulpzaam zijn. Dit wordt door sommige leraren vergeten en deze blijven maar kritiek leveren op zogenaamde non-duale dwalingen. Ze gaan zelfs zo ver dat ze menen uit te kunnen leggen wat Jezus in ECIW nu precies bedoelt. “Jezus spreekt wel van Zonen maar hij bedoelt natuurlijk die ene Zoon”. Jezus zou in ECIW zich tijdelijk verlagen tot een duaal niveau opdat wij hem zouden kunnen begrijpen. En dat is nu in mijn beleving een cruciale inschattingsfout die we maken…

Ja, Jezus gebruikt duale taal in ECIW om ons te kunnen bereiken. Maar nee, Jezus gebruikt geen duale taal opdat wij hem zouden begrijpen. Hij gebruikt duale taal om ons de hand te reiken. Om ons op weg te helpen om te beseffen dat er geen weg nodig is. Om ons te helpen beseffen dat we Kinderen van God zijn. Het is niet zijn doel om ons te helpen verstandelijke betwetertjes te worden. Hij daagt ons denken uit en stoot het van zijn troon. Dat doet hij in het Tekstboek door precies die woorden te kiezen die voor ons behulpzaam zijn. En dat doet hij ook in het Werkboek, van Les naar Les.

Lieve broeders en zusters. Lees gerust de “uitleg” van belangrijke leraren. Uitleg van de metafysica en van de werkboeklessen. Maar word geen nieuwe Schriftgeleerde. Woorden schieten tekort maar ik denk dat het beter is om, oog in ook met het mysterie van de schepping, eerst maar eens een verwonderde, dankbare mysticus te worden. Totdat ook dat etiketje wegwaait in de frisse wind van liefde.