Waar gebruiken we woorden voor? Om te beschrijven hoe het zit? Wat de waarheid is? De Cursus is hier helder over: we kunnen niet leren wat liefde is maar we kunnen wel de obstakels voor de liefde opruimen. Het belangrijkste obstakel is ons geloof in afgescheidenheid. Voorbeelden hiervan zijn het klassieke Godsbeeld waarin God wezens zou hebben geschapen die rondlopen in beperkt houdbare vleselijke lichamen. Het geloof dat deze wezens los van Hem zouden kunnen bestaan en los van elkaar. De correctie van dit beeld is een belangrijk doel van ECIW. De metafysica van de Cursus heeft dus geen ander doel dat dit: blokkades voor liefde opruimen. Ze heeft niet tot doel de waarheid vast te willen leggen in een nieuwe theologie, in een nieuw model van hoe alles in elkaar zou zitten. Anders geformuleerd: ons verstand dient slechts dienstbaar te zijn aan ons hart, aan de liefde en niet de hoofdrol op te eisen.

Een heerlijke manier om de waarde van ons menselijk denken te relativeren is om de grenzen ervan op te zoeken. Een belangrijk fundament van ons verstandelijk denken noem ik wel eens het of-of denken. Wij willen kiezen; of dit is waar of dat is waar. Het zit dus zus of het zit toch zo. Jezus legt in ECIW een liefdesbom onder deze vorm van denken. Dat gebeurt ook in de metafysica die hij ons geeft. Jezus wijst op de Eenheid. Voor ons of-of denken is hiermee de kous af: als er alleen eenheid is dan bestaat er niks anders. En nu komt het. Want is dit nu zo? Ja en nee. Ja, er is niks wat inherent van God verschilt. En nee, want Liefde kan zich uitbreiden in de Schepping en een Zoon maken en een Heilige Geest. Zijn deze anders dan God, die niet voor niks ook Vader wordt genoemd? Nee, ze zijn niet anders in de betekenis van ons denken. Maar zijn Zoon en Heilige Geest dan slechts tijdelijke symbolen die we weer mogen vergeten. Nee, dat ook niet, het zijn werkelijke Goddelijke Entiteiten, totaal één met de Vader maar niet “in een reciproke relatie” met Hem; dus God is de Bron en dit geldt niet voor Heilige Geest noch voor de Zoon.

Waarom is dit belangrijk voor ons om te horen van Jezus? Houd het doel van de Cursus in gedachten: we mogen weer ontdekken dat we Liefde zijn. De werkboekles (67) van vandaag luidt niet voor niks: Liefde schiep mij als zichzelf. Zoals zo vaak bevat dit ene kleine zinnetje zoveel diepgang. Ben ik liefde? Jawel, maar Liefde heeft mij ook geschapen, het is mijn Bron. Verschil ik dan van de deze Liefde? Nee, want ze schiep me als zichzelf, maar ja, want zij is de Bron waaruit ik voorkom en is daarom het Enige waarvan de Cursus zegt dat we erop mogen reageren met eerbied.

Ik merk dat het ongemerkt toepassen van of-of denken een nieuwe blokkade voor de liefde kan opwerpen. Omdat dit denken niet om kan gaan met de mysterieuze waarheid van de Schepping als uitbreidende Liefde slaat ze deze als het ware plat tot een theologische pannenkoek. Voor dit denken is het klip en klaar: als we één zijn (de Zoon van God) dan zijn we dus niet met meerdere Zonen van God. Of, als er sprake is van eenheid dan zijn wij dus aan God gelijk. Of, als er alleen maar eenheid is dan is er niemand buiten ons om te helpen en is de Heilige Geest slechts onze herinnering aan God. We raken zo snel het wonder van het mysterie kwijt:

• Ik ben als Kind van de Vader Goddelijk maar ik ben niet God
• De Zonen van God zijn één Zoon, niet te onderscheiden maar toch ook meervoud
• De Heilige Geest is in mij, in eenheid verbonden, maar valt niet samen met mij.

Voor mij is de metafysica belangrijk om op terug te vallen als ons of-of denken de stroom van liefde gaat verstoren. Voor mij gebeurt dit als ik uitspraken hoor die in mijn optiek te eenzijdig focussen op de Eenheid waarbij de Liefde uit beeld dreigt te raken. Want ja, wij zijn één maar ons doel is om de blokkades voor de liefde op te ruimen door te vergeven. Vergeven is het naar het licht brengen van deze blokkades, van ons geloof in afgescheidenheid, opdat de liefde weer gaat stromen.

In Gods Schepping stroomt de Liefde binnen de eenheid zelf, van Vader naar Zoon, van de ene Zoon naar de Ander. Zo kent Liefde zichzelf als Liefde.

Het kan zijn dat je merkt dat de focus op eenheid jouw geloof in eenzaamheid en zelfgerichtheid hebben versterkt. Wat moet ik doen in een wereld en anderen die niet echt zijn? Negeren? Boven het slagveld zweven? Afstandelijk lachen en me richten op innerlijke vrede en onverstoorbaarheid? Voor alle broeders en zusters die last hebben van een onnodig knellende of-of eenheids-metafysica wijs ik er vaak en graag op waar het steeds om draait: om Liefde. Hoe het geformuleerd wordt zal me worst wezen. De vraag is slechts wat de woorden met ieder van ons doen, of ze voor ons werken. Als “er zijn geen anderen buiten mij” en “hoed u voor de weldoeners” voor jou werkt omdat je hierdoor realiseert dat je innig met alles en iedereen verbonden bent: prachtig! Als “God weet niets van deze wereld” voor jou de heerlijke kanalen van liefde opent: wees dankbaar. Als “de Heilige Geest is slechts een symbool” jou helpt om werkelijk behulpzaam te zijn: fantastisch.

Maar als dat niet zo is weet dan dat Jezus zich in de Cursus zonder schroom en terughoudendheid bedient van woorden en begrippen waar ons of-of denken problemen mee kan hebben. Ik geloof dat Jezus ons in ECIW precies die woorden biedt die voor de uitbreiding van liefde nodig zijn. Zorgvuldig gekozen woorden van eenheid en woorden van liefde. Hij heeft niemand nodig die voor hem gaat uitleggen wat hij nu eigenlijk bedoelt. Hij is één en al helderheid en één en al liefde. Ik ben hem dankbaar hiervoor.

Liefde schiep mij als zichzelf.

Heiligheid schiep mij heilig.
Vriendelijkheid schiep mij vriendelijk.
Behulpzaamheid schiep mij behulpzaam.
Volmaaktheid schiep mij volmaakt