Leed Jezus pijn toen hij gegeseld en gekruisigd werd? Als ik deze vraag eerlijk beantwoord dan moet ik toegeven dat ik dit niet weet. Natuurlijk heb ik wel gedachten over deze vraag gebaseerd op de cursus. Op basis hiervan zou ik zeggen dat Jezus door en door besefte dat hij niet samenviel met zijn lichaam. Hij zou de pijn dus niet ervaren als een aanval op zijn diepste wezen. Anders gezegd, mogelijk ervoer Jezus wel pijn maar leed hij niet. Hierbij wordt lijden dus gezien als het geloof in lichamelijke kwetsbaarheid en daarmee als geloof In de echtheid van de dood. Sommige studenten gaan nog een stapje verder en menen dat Jezus ook geen pijn ervoer. Ik waag dit te betwijfelen. In het nieuwe testament wordt beschreven dat Jezus honger, dorst en vermoeidheid kon ervaren. Het gaat mij dus een stap te ver om te veronderstellen dat Jezus geen pijn zou ervaren. Hier valt nog wel wat meer over te zeggen.

Er zijn schrijvers geweest die beweerden dat Jezus als het ware van een afstandje toe keek op de kruisiging. Hij zou er zelfs om gelachen hebben. Hij zou toch immers hebben geweten dat hij een puur geestelijk wezen is? Zijn lichaam zou toch geen enkele betekenis hebben? In feite is dit een vorm van absoluut filosofisch idealisme. Zo ontkende Berkeley het bestaan van de materiële wereld. Alles is bewustzijn. Dit correspondeert met de uitspraak in de cursus dat alleen de denkgeest echt is. Dus zowel de materiële wereld als ons fysieke lichaam zijn hierbij niet meer dan onze eigen interpretaties. En hoe zou Jezus nu van streek kunnen raken door een foute interpretatie? Hij zou zich toch zeker niet hierdoor laten foppen? Dit zou zijn lacherige houding in sommige mythen verklaren.

Waarom zou deze vraag voor ons überhaupt belangrijk zijn? Is dit niet slechts metafysisch geneuzel? Ik denk het niet. Geloof In het eventuele lijden van Jezus bepaalt hoe wij aankijken tegen ons eigen fysieke lijden en tegen het lijden van onze medemensen. Als wij zelf pijn lijden concluderen we dat we de cursus nog niet helemaal doorleefd hebben. Dezelfde conclusie trekken wij voor anderen als we hen zien lijden. Het lijkt ons niet verstandig om dit lijden serieus te nemen. We kunnen besluiten om zowel ons eigen lijden als dat van onze medemensen te negeren. We willen, anders gezegd, de nachtmerrie niet echt maken.

Kun je nu zien hoe belangrijk deze kwestie is voor je houding in het dagelijks leven? Als je de fysieke wereld ontkent dan neem je je eigen lijden en dat van anderen niet serieus. Je neemt Alleen de geestelijke wereld, de denkgeest, serieus en je wilt als het ware wegvluchten naar dit heerlijke pijnvrije domein. Weg van de nare droom, snel naar die heerlijke “echte” wereld. Voor wat betreft je medemensen geldt dat het doorzien van de droom ook voor hen het hoogst haalbare is. Jouw hulp gaat dan niet verder dan erop te wijzen dat degene die lijdt zich vergist.

Momenteel verdiep ik me In de filosofie van Emmanuel Levinas. Dit is een Frans Joodse filosoof uit de vorige eeuw. Iemand die de Holocaust overleefd heeft. Hij komt tot fascinerende inzichten. Hij stelt dat je eigen kwetsbaarheid een voorwaarde is voor oprechte ethiek en compassie. Je herkent op basis van je eigen kwetsbaarheid het appél dat de andere op jouw doet voor hulp. Dit plaatst mij in een spagaat. Ik merk dat ik aangetrokken word tot het eerdergenoemde absolute idealisme waarbij de fysieke wereld soms ontkend wordt. Ergens zou ik best wel willen lijken op de lacherige Jezus en het feestje van onkwetsbaarheid samen met hem vieren. Toch brengt deze visie mij in problemen. Hij biedt mij Jezus als afstandelijke filosoof maar niet als mijn betrokken broer zoals ik hem heb leren kennen in het nieuwe testament. Jezus nam zijn zieke en hongerige tijdgenoten volledig serieus en bood hen praktische hulp. Deze hulp beperkte zich niet tot een lacherig advies om hun ellende niet serieus te nemen.

Dit brengt mij terug bij het begin van deze blog. Ervoer Jezus pijn toen hij gegeseld en gekruisigd werd? Ik zie nu de consequenties van mijn geloof in een ontkennend antwoord op deze vraag. Ik zie dat bij een ontkennend antwoord ik zelfgericht dreig te worden, slechts gericht op een pijnvrij leven voor mijzelf en lege filosofische theorietjes voor mijn broeders en zusters. Hoe anders klinken de woorden van Levinas. Ze doen mij de blik richten op mijn naasten. In hun leed en wanhoop herken ik die van mijzelf. Er is geen ruimte voor superieure onraakbaarheid maar wel voor liefde die uitreikt naar mijn broeder. Mogelijk twijfelt mijn verstand over deze vragen maar mijn hart aarzelt geen moment. Het omarmt mijn broeder net zoals de bijbelse Jezus deed.

Ons verstand wil het hierbij niet Laten zitten. Hoe zit het nu? Spreekt deze blog de cursus niet tegen? Ik weet het niet. Wat ik wel weet is wat mijn geloof in het beeld van een lacherige Jezus met mij doet. Voor de duidelijkheid: ik meen dat dit beeld niet inherent is aan de cursus, en zeker niet aan de bijbel. Maar voor dit betoog is dit nu niet van belang. Mijn vraag aan de lezer is slechts: wat geloof jij? En hieraan vastgekoppeld de vraag: zie je wat dit geloof met je doet en is dat wat je wilt? Ik wil deze blog eindigen met de volgende vraag: wat geloof je en wat weet je zeker in het diepst van je wezen? Ik wens je veel wijsheid maar vooral liefde.