Onwenselijk of onwerkelijk?

kinderen met jezusMoet je eens opletten hoe vaak je ontevreden bent over een situatie, over hoe je je voelt of over je gedachten. De situatie is, kortgezegd, niet zoals je wilt. Je voelt je wat somber en je bent liever opgewekt. Je maakt je zorgen en dat vreet aan je. Of er is een wat vaag en algemeen gevoel van onbehagen waar je graag vanaf wilt. Hiermee volledig in lijn is het geloof dat het nu nog niet oké is met je, maar dat het in de toekomst hopelijk wat beter met je zal gaan. Je dient eerst nog wat te oefenen, wat lessen te leren of te groeien en daarna zal je je beter voelen.

Uiteindelijk kom je erachter dat dit niet werkt en dat je jarenlang met een onvervuld gevoel rondloopt. Wanneer valt alles nu eens op z’n plaats, wanneer komt er een einde aan deze lijdensweg en vindt ontwaken plaats? Een oplossing die vervolgens dikwijls klinkt is dat je moet leren alles wat zich voortdoet te accepteren. De logica hierachter is onweerlegbaar: als je alles accepteert dan is alles oké en hoef je niet langer te vechten en dus te lijden. Aan de slag dan maar. Dit lijkt het ei van Columbus. Door alles wat zich voortdoet te accepteren zal ik eindelijk dat lang verwachte geluk en die eeuwig durende vrede vinden.

Het valt echter niet mee alles te accepteren en een nieuwe worsteling is geboren. Er is verder en diepgaander onderzoek van onze motieven nodig. Indien we namelijk “accepteren” gebruiken om af te komen van nare ervaringen dan hebben we daarmee nog niet de wortel uit onze illusie getrokken. We zijn er nog altijd van overtuigd van dat er sprake is van een afgescheiden ikje dat allerlei nare ervaringen heeft. Door te accepteren proberen we een situatie te realiseren waarbij datzelfde ikje alleen nog maar heerlijke, vredige en rustige ervaringen heeft. Kun je zien dat het geloof in dualiteit bij deze aanpak volledig overeind blijft? De kwestie is dat we nog niet het verschil zien tussen een onwenselijke situatie en de onwerkelijkheid van situaties. Zolang we door middel van de acceptatie-truc ernaar streven alleen maar fijne situaties en ervaringen te beleven, geloven we nog steeds dat de wereld die we zien, inclusief onze gevoelens en gedachten, werkelijk is.

Jeff Foster heeft een prachtig boek geschreven (Onvoorwaardelijke acceptatie). Hij diept hierin het acceptatieproces uit door middel van de dikwijls gebruikte metafoor van de golven en de oceaan. De golven zijn hierbij al onze belevenissen en sensaties. Wij Zelf zijn het open bewustzijn, gesymboliseerd als de oneindige oceaan, het water dat alle golven insluit en omvat. Zolang ons geloof is dat er golven zijn die er wél mogen zijn (de leuke ervaringen) en golven die er niet mogen zijn (onze angsten, verdriet en noem maar op) zal het gevecht doorgaan en zal er nooit vrede ervaren worden. We mogen opmerken dat we bepaalde golven afwijzen en eigenlijk streven naar een rimpelloze vijver. Maar we hebben te maken met een oceaan waarin golven zijn. Kunnen we leren élke golf welkom te heten? Kunnen we leren te kijken vanuit het perspectief van de oceaan? Kunnen we ons het bewustzijn weten waarin elke sensatie als een golf verschijnt en de aandacht krijgt die de golf even wil? Ergens anders gebruikt Jeff de beeldspraak van een huis (wat jij bent) waar kinderen aanbellen die verschillende gevoelens uitdrukken. Het kindje blijheid, het kindje zorgen, het kindje pijn het kindje angst, het kindje verdriet. Wat doe je? Druk je de deur angstig voor de neus van sommigen dicht omdat je gelooft dat jij, het huis, bedreigd kan worden als een kindje even bij je wilt logeren? Dan zal je zeker angst ervaren. Of pak je het kindje liefdevol op en geef je het de aandacht zolang het hierom vraagt?

Terug naar de Cursus. Wij gebruiken vooral de term vergeven maar ook hier kunnen we gaan proberen om mensen of situaties te willen vergeven om er in feite zo snel mogelijk vanaf te komen. Ook dan zitten we nog gevangen in de illusie van zonde-schuld-angst. We gebruiken vergeven omdat we geloven in de echtheid van surrogaat liefde (de aai over de bol, goedkeuring van anderen) en in de echtheid van ingebeelde straffen (ziekte en andere nare gevoelens en kwesties). Ons vergeven wordt dan het symbool voor ons geloof in de echtheid van de illusie waar we vanaf willen.

We moeten metafysisch gezien diep gaan om accepteren en vergeven op de juiste manier te verstaan. We dienen te ontdekken dat niets werkelijks bedreigd kan worden en dat kan alleen gebeuren door niet langer ondoordacht weg te rennen van alles wat ons niet aanstaat door dit te willen weg-accepteren of weg-vergeven. We worden uitgenodigd een keer stil te blijven staan. De Cursus noemt dit het Heilige Moment. We staan stil en kijken hoe het kindje-angst wat rondscharrelt in ons huis en bij ons op schoot klimt omdat het vastgehouden wil worden. We kijken door de ogen van Jezus naar het nare gevoel en zijn bereid om Hem te vertrouwen in wat er nodig is. Jezus stuurt een angstig kind niet weg maar geeft het de liefde die het vraagt. Zo mogen wij Zijn liefde uit laten gaan naar boze en bange “anderen” en naar “onszelf”. Niet om snel van iets onwerkelijks af te willen komen maar om te leren dat we zijn wie we zijn: Zijn Zoon.

Les 35: Mijn denkgeest is deel van Die van God. Ik ben heel heilig.

Advertentie

Eigen schuld dikke bult?

Als Cursus-studenten oefenen we met situaties die we tegenkomen in ons dagelijks leven. We worden geconfronteerd met werksituaties waarin we stress ervaren en met lastige mensen. Als we de blik wat verder naar buiten richten zien we een wereld die niet bepaald gezellig is. Vluchtelingen, ziekte, oorlog, natuurgeweld en ga zo maar even door. Dit noemen we dan de wereld waarin we leven.

Werkboekles 304 laat ons zien dat we verder moeten leren kijken dan wat we zo ogenschijnlijk zien. ‘Laat mijn wereld de visie van Christus niet vertroebelen.’ Heel subtiel wordt hier gesproken over ‘mijn wereld’ en niet over ‘de wereld’. En dat maakt een wereld van verschil. Doorvoel het maar eens. Met ‘de wereld’ creëer je een soort afstand. De grote boze buitenwereld waar je in verschenen bent als slachtoffer. En dit slachtoffer moet nu aan de slag gaan om uit de slachtofferrol te stappen. Maar ‘mijn wereld’ gaat verder. De volgende zin laat geen ruimte voor onduidelijkheid bestaan: ‘Waarneming is een spiegel, en geen feit.
Wat ik zie is de staat van mijn denkgeest die naar buiten is gespiegeld.’

De liefdeloze ego-vertaling hiervan is ‘eigen schuld dikke bult’. Die bult wordt dan gezien als straf voor een daadwerkelijke schuld. We vinden onbewust dat we straf van God verdienen maar projecteren hiervoor in de plaats een buitenwereld die ons rampspoed biedt. Een vorm van onnodige zelfkastijding. Het komt helemaal akelig over als we dit op een ander projecteren: ‘Wat gek, hij leek zo’n gevorderde leraar en nu krijgt hij of zij kanker’. Au, wat een pijnlijke vergissing om zo je eigen schuldprojectie op een medemens te projecteren die ziekte als een lichamelijke straf zou moeten ondergaan. Doe deze manier van ego-denken jezelf en de ander niet aan.

De Heilige geest is liefdevol. Al die ellende die we voor onszelf of voor een ander menen te zien is ‘mijn wereld’. Niet meer dan een illusie die we serieus zijn gaan nemen. Dus glimlach om die spreuk ‘eigen schuld, dikke bult’. Vergeef jezelf dat je zo dacht. Vergeef en besef dat we liefde zijn die niet gestraft kan en hoeft te worden. En dat geldt ook voor mijn ‘zieke’ broeder. Maak zijn illusie niet echt voor jezelf en voor hem door te geloven dat hij die ziekte ervaart omdat hij iets fout gedaan of gedacht heeft. WB 304: ‘Ik wil de wereld zegenen door er met de ogen van Christus naar te kijken. En ik zal de onbetwistbare tekenen zien dat al mijn zonden mij vergeven zijn.’ Want ik ben liefde en mijn broeder is liefde. Er is geen morele schuld die vergeven moet worden. We mogen onze vergissing vergeven. Zó kunnen we echt behulpzaam zijn. Een echte gave. Aan onszelf en aan onze broeder die één is met ons.

WB304:
U leidt me uit het duister naar het licht, uit zonde naar heiligheid. Laat me vergeving schenken en zo voor de wereld verlossing ontvangen. Het is Uw gave, Vader, die mij gegeven wordt om te schenken aan Uw heilige Zoon, zodat hij de herinnering van U en van Uw Zoon zoals U hem geschapen hebt, weer vinden kan.

Doe ik het wel goed?

Ik wil het zo graag goed doen. Als je dit eens rustig tot je door laat dringen dan proef je dat er angst doorklinkt. Angst om het fout te doen. Want wat verbeeld ik mezelf als ik het niet goed zou doen? Dan lijken er even twee antwoorden te zijn. Het eerste antwoord lijkt wat meer gericht op de buitenwereld. Het klinkt een beetje als ‘dan stel ik anderen teleur’ of ‘dan worden anderen boos op me’. Het tweede antwoord lijkt van binnenuit te komen. ‘Dan stel ik mezelf teleur’ of ‘dan word ik kwaad op mezelf’. Maar van binnen of van buiten, dat maakt niet uit.

Want nu begint het schuldgevoel door te klinken. Ik ben slecht bezig als ik het fout doe. Ik zou me moeten schamen en verdien straf. Anderen of ikzelf veroordelen me. Foei Simon, slecht gedaan. Dat valt me van je tegen. Of, als medestudenten onder elkaar, je handelt nog wel erg veel vanuit je ego. Dat hoort natuurlijk niet. Je hebt nog heel wat te leren jongen. Spijt hoort hier ook bij. Shit, hoe kon ik dat nu zeggen, schrijven of doen? Ik heb een vreselijke fout begaan.

En dan de grote onzichtbare in het geheel. De zonde. Het diepe geloof dat er een ikje bestaat. Dat er daadwerkelijk zo iemand als Simon rondloopt die iets niet goed zou kunnen doen. Of, iets subtieler, die het juist heel goed zou kunnen doen. Iemand die straf of lofprijzing zou kunnen verdienen. Dit is de grote aanname. Maar er is niemand die gestraft kan worden of het compliment in ontvangst nemen. En dat is opletten geblazen. Dus niet: Simon is verheven boven dingen fout of goed kunnen doen. Maar wel: Simon bestaat niet als afgescheiden figuurtje.

Ik heb dus het geloof omarmd dat ik wel besta. Dat ik afgescheiden ben en het leven heb gestolen van God. Dus denk ik dat ik gezondigd heb en daadoor schuldig ben. Dat ik eigenlijk gestraft moet worden tenzij ik mijn uiterste best doe. Ik moet gestraft worden door God, door anderen of door mijzelf. Doet er niet toe. Zolang het mij maar helpt om me echt afgescheiden te kunnen voelen. Maar wie ben ik zonder de aanname dat ik het fout of goed kan doen (met dank aan Byron Katie)? Wie ben ik dan? Durf ik dit geloof los te laten of word ik dan een beetje bang voor de bedreigende vrijheid? Dat mag zomaar niet, het is hoogmoed, Godslastering, waanzin, dat mag je niet doen. Dat mag niemand doen. Iedereen moet verantwoordelijkheid dragen. Binnen de illusie: jawel. In werkelijkheid: ‘iedereen’ bestaat niet en er is ook niet ‘iets’ dat gedragen kan worden.

Kunnen we voelen wat er gebeurt als we dat geloof in verantwoordelijkheid los willen laten? Zien we het ego in paniek raken, zijn houvast verliezen? Tijd voor hulp en vergeving. Geen vergeving van een morele zonde. Maar luisteren naar een zachte Stem die me zegt: ‘je hebt helemaal niets gedaan, wees niet bang want je bent louter Liefde’

WB 284: Ik kan kiezen alle gedachten die pijn doen te veranderen.