Er is aardig wat rumoer rondom het Corona-virus. Gisteren spraken we er over met een groepje cursus-studenten. Hoe kunnen we vanuit de Cursus kijken naar de heisa rondom dit virus? Ook nu kan het weer behulpzaam zijn om hierin twee niveaus te onderscheiden. Eerst maar eens niveau-II, het niveau dat wij zien als ons gewone leven hier in de droomwereld. Op dit niveau zit de angst er goed in zoals blijkt uit de overdaad aan berichtgeving. Vrijwel iedereen voelt zich bedreigd en ziet op het journaal hoe het virus opduikt in steeds meer landen, nu ook in onze buurlanden. Op dit niveau is een rationele, stoïcijnse, aanpak wellicht het handigst. Hierbij kijk je zo nuchter mogelijk wat er aan de hand is. Je stelt dan vast dat, ondanks alle media-aandacht, het nu gaat om een nare griep waarbij ouderen en fysiek zwakkeren zelfs kunnen overlijden. Je kijkt ook wat je nu kunt doen en dat is niet zo veel. Als je op reis moet dan volg je het reisadvies van de overheid en als het virus ook Nederland aandoet dan is regelmatig handen wassen en afstand houden zo’n beetje het enige wat zinvol is. De Stoïcijnen, een filosofische stroming van meer dan 2000 jaar oud, gaven al het rationele advies om je geen zorgen te maken over zaken die je toch niet kunt beïnvloeden. Zelfs op dit niveau-II kunnen we zien dat de angst die nu menigeen naar de strot vliegt niet echt rationeel is. In Europa komen jaarlijks per miljoen inwoners ongeveer 50 mensen om het leven als gevolg van een verkeersongeval, en dan heb ik het nog niet over het aantal gewonden. Boezemt dit ons grote angst in als we ’s ochtends in de auto of op onze fiets stappen?

Waarom nu dan toch die bovenmatige angst voor dit virus? Dat heeft te maken met ons gevoel dat we geen controle menen te hebben over de situatie. Ik ken dat effect natuurlijk zelf ook. Elke keer als ik een vliegtuig in stap heb ik het gevoel dat ik mijn lot in handen leg van mensen en gebeurtenissen waar ik geen invloed op heb. De kans op overlijden door een vliegtuigongeluk is echter vele malen kleiner dan de kans dat ik sneuvel in het Nederlandse verkeer.  Hierbij loop ik dus tegen de grens aan van de kalmerende werking van rationeel denken. Ik weet dat vliegen één van de veiligste manieren van transport is en toch blijf ik hiervoor wat angstig. Nu over naar niveau I.

Want wat lijkt er gebeurd te zijn toen we gingen geloven in de afscheiding? We menen dat we erin geslaagd zijn ons los te denken van de eenheid en liefde die we zijn. We menen nu dat we een afgescheiden zelf zijn, kwetsbaar en sterfelijk. Als gevolg van dit geloof voelen we ons bedreigd door “de buitenwereld”. Dit kunnen we ruim zien; door God, door pijn, ziekte, nare mensen, oorlog, geldgebrek en nu dus ook het Corona-virus. Op het moment dat we gingen geloven dat we een afgescheiden zelfje waren begonnen we ook geloof te hechten aan het idee van aanval en verdediging: de ellende buiten ons wil ons aanvallen en wij moeten ons zo goed mogelijk verdedigen om veilig te blijven. Kortom: we geloven dat we doenertjes zijn en dat we iets moeten- en kunnen doen om onze veiligheid te waarborgen.

En nu komen de lijntjes bij elkaar want zodra we dus het gevoel krijgen dat we niets of weinig kunnen doen om onszelf te beschermen (vliegreizen, Corona-virus) laait de angst op. In feite worden we nu heel duidelijk geconfronteerd met ons diep ingebakken bijgeloof: ik ben een sterfelijk en kwetsbaar lichaam en ik moet me verdedigen om te overleven. Nu ik niets meer kan doen ben ik in mijn beleving dus echt totaal het slachtoffer van de bedreigende wereld die ik zie. Oftewel; we ervaren haast doodsangst.

Wat kunnen we dan doen? Deze vraag is ten diepste juist het probleem. Het antwoord is namelijk dat we moeten gaan leren dat we geen doenertjes zijn en dat we niet bedreigd kunnen worden. Het helpt hierbij als we ons niveau-II denken laten corrigeren door de Cursus. Hiertoe is vrijwel elke Werkboekles bruikbaar. Drie voorbeelden:

• Ik ben niet een lichaam. Ik ben vrij. Want ik blijf wie ik ben, zo schiep God mij.
• Ik ben niet het slachtoffer van de wereld die ik zie.
• In mijn verdedigingsloosheid ligt mijn veiligheid.

Heerlijke lessen en, zoals gezegd, er zijn vele andere behulpzame teksten. In eerste instantie kunnen we deze lessen gebruiken om ons niveau-II denken te corrigeren. Maar ook nu geldt dat deze correctie niet veel zal doen om ons te kalmeren als ze beperkt blijft tot, zeg maar, ons oppervlakkige verstand: “ik weet dat vliegen veilig is, maar toch blijf ik bang” en “ik weet dat ik niet dit lichaam ben, maar toch blijf ik bang”. Vergeven gaat dieper dan een verstandelijke correctie en het wonder van genezing van de denkgeest is meer dan een (angstig!) herhalen van affirmaties.

De uitnodiging is om stil te worden en niet direct weg te willen rennen van de angst. Je vlucht immers alleen wanneer je de dreiging als écht ziet. Vanuit niveau-I bezien, het enige niveau dat bestaat en ertoe doet, is er echter geen dreiging. Dus word stil en ga eerst naar die angst toe. Maak er contact mee en wees niet bang voor de angst. Deze angst is er immers al en kan je helpen om je duidelijk te maken dat je nog gelooft in de afscheiding, in lichamelijkheid en kwetsbaarheid. Dit kan oncomfortabel en “onnatuurlijk” voelen. Het ego schreeuwt: “wegwezen, rationeel zijn, gooi er affirmaties tegen aan om zo snel mogelijk vrede te ervaren”. Maar eerst moeten we stil worden en doorvoelen. Vervolgens nodigen we Jezus (de Liefde, de Heilige Geest) uit en we bidden:

“Heer ik geloof dat ik bedreigd wordt en ik ervaar grote angst en ongerustheid. Ik geloof in afgescheidenheid, kwetsbaarheid en sterfelijkheid. Ik nodig u uit om mijn denkgeest te genezen. Ik wil deze situatie anders zien, door uw ogen van liefde. Dit heilig ogenblik wil ik U geven. Neemt U het in handen. Want U wil ik volgen, in de zekerheid dat Uw leiding mij vrede geeft.”